យុវអ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ​ពីរនាក់​ជាប់​​ពាន​​រង្វាន់«អ្នក​និពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​អាស៊ានឆ្នាំ​២០១៥»

សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​នៅ​បរទេស ប្រចាំប្រទេស​បារាំង មាន​ក្តី​សោមនស្ស​រីករាយ​ ពេល​ទទួល​ដំណឹង​ថា យុវអ្នកនិពន្ធខ្មែរពីរូប​ទទួល​បាន​ពានរង្វាន់​«អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​អាស៊ាន​ឆ្នាំ​២០១៥​»។ ខាង​ក្រោម​នេះ ជាអត្ថបទ​ពិស្តារ​។

អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​របស់​កម្ពុជា២នាក់ បា​នជាប់​ពាន​រង្វាន់​«អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​អាស៊ាន​ឆ្នាំ​២០១៥​» កាល​ពី​​ដើម​សប្តាហ៍​នេះ នៅ​ប្រទេស​ថៃ គឺលោក ម៉ា ច័ន្ទបញ្ញា និងលោក ហេង ឧត្តម។ ​ស្នាដៃរបស់លោក ឧត្តម មាន​ចំណងជើងថា «ខ្ញុំ​រៀនត្រួតថ្នាក់» ចំណែក​រឿងរបស់បញ្ញា មាន​ចំណងជើង​ថា​ «អាណាចក្រ​ចង្រិត»។ គណៈកម្មាធិការ​អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ាន The S.E.A. write committee ​នៅ​ក្រុងបាងកក ជា​អ្នក​​រៀបចំ​ពានរង្វាន់ The ASEAN Young Writer awards 2015​​ និង​ប្រគល់​ពាន​រង្វាន ​ដោយ​អភិបាល​ក្រុង​បារាំងកក កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ១៤​ធ្នូកន្លងទៅ​នេះ​​​។

យុវជន​ ហេង ឧត្តម ជានិស្សិតផ្នែកនីតិសាស្ត្រ នៃមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការ​បារាំង​ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ​និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច​ ក្នុង​​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ ជា​អ្នកសារព័ត៌មាន Freelancer ឲ្យ​​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ​ RFI khmer ផង​ លោក​ ហេង ឧត្តម បា​នប្រាប់​​​ថា លោក​​ផ្តើមតែងនិពន្ធ តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ រហូតមកដល់​ចុង​​ឆ្នាំ២០១៥នេះ បានចំនួន​​ជាង​៣០ចំណង​ជើងហើយ​​។ យុវអ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេងរូបនេះ បន្តថា៖ «រឿងដែល​ខ្ញុំ​ដែល​ជាប់​ពាន​រង្វាន់​នេះ គឺ​និយាយ​ពី​សិស្ស​ក្រីក្រ​ម្នាក់ នៅ​វិទ្យាល័យ​ ដែល​ប្រឈម​នឹង​ការ​លំបាក​ក្នុង​ការ​សិក្សា​។ គេ​អត់​លុយបង់រៀនកួរ និង​ទិញ​ក្រដាសមេរៀន… រឿង​នេះ បង្ហាញពី​មួយ​ជ្រុង​នៃ​អំពើ​ពុក​រលួយក្នុង​ប្រព័ន្ធអប់រំ​។ ប៉ុន្តែ​​តួអង្គ​របស់ខ្ញុំ​មាន​ឆន្ទៈ​វិជ្ជមាន​ចំពោះ​អនាគត​របស់​កម្ពុជា​»​។

សូម​បញ្ជាក់ថា មុន​នឹង​​ជាប់​ជ័យលាភីអ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​អាស៊ាន​ឆ្នាំ​២០១៥នេះ​ រឿង​«​ខ្ញុំ​រៀនត្រួតថ្នាក់»របស់ ហេង ឧត្តម បាន​ជាប់​ជ័យលាភី​លេខ​២ ឆ្នាំ​២០​១​១​ ហើយត្រូ​វ​បកប្រែជាភាសា​អង់គ្លេស ​និង​បោះពុម្ព​​​ផ្សាយ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៣​ ដោយសមូហកម្ម​អក្សរ​សិល្ប៍ ​​​នូ ហាច។ ស្នាដៃនេះ ​ត្រូវ​​បោះ​ពុម្ព​លើក​ទី​២ ក្នុង​សៀវភៅ«គ្រប់​យ៉ាង​ដើម្បីអ្នកណា?» ​ក្នុង​​ឆ្នាំ​២០១៤​។ ​ អ្នកនិពន្ធ​រូបនេះ ក៏​គ្រោង​នឹង​បោះពុម្ពស្នាដៃ​របស់​ខ្លួនជាសៀវភៅ​ នៅដើម​ឆ្នាំ២០១៦ ក្រោម​ចំណងជើងថា «សង្ឃឹមថ្ងៃមួយ​» ដែល​​គាត់​កំពុង​ស្វែង​រក​ដៃគូ​សហការ​ និង​ថវិកា​សម្រាប់គម្រោង​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​នេះ។​

ចំពោះ​យុវជនជំនាន់​ក្រោយ​ដែល​ចាប់អារម្មណ៍​តែងនិពន្ធ លោក​ ហេង ឧត្តម បាន​ចែករំលែក​បទពិសោធ យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា «បើ​ចង់​ក្លាយជា​អ្នក​និពន្ធ ដំបូងគួរតែ​ត្រូវ​ចាប់​ផ្តើម​អាន​សៀវភៅ​ឲ្យ​បាន​ច្រើនបំផុត​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​បាន​ អាន​គ្រប់ប្រភេទ​ស្នាដៃ និង​ចាប់​ផ្តើម​រៀន​សរសេរ។ បើ​ពុំទាន់​​ចេះ​រៀប​ចំ​សរសេរ​សាច់​រឿង​អ្វីទេ​ គឺត្រូវ​ផ្តើមពីការ​សរសេរ​កំណត់​ហេតុ​ប្រចាំថ្ងៃសិន​ សេរសេរពី​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​ជួបប្រទះ​ បាន​ឃើញ និង​គិត​។ បន្ទាប់មក ​យើង​នឹង​ពិសោធន៍ខ្លះ​ ហើយ​អាច​ប្រឌិត​រឿង​ បូក​ផ្សំ​​នឹង​សិល្បៈ​រៀប​ចំ​សាច់រឿង​បន្ថែមទៀតបាន តែ​ត្រូវ​​សរសេរ​ឲ្យ​ស្រប​តាមផ្នត់​គំនិត​​ឧត្តមគតិ​របស់​ខ្លួន»។​

ចំណែកស្នាដៃ​រឿង «អាណាចក្រ​ចង្រិត» របស់ ​លោក ម៉ា ច័ន្ទបញ្ញា ​ធ្លាប់​​ឈ្នះ​ពានរង្វាន់ពី​សមាគម PEN Cambodia រួច​ម្តង​ហើយនាពេល​កន្លងទៅ និង​បាន​ទទួល​រង្វាន់​«អ្នកនិពន្ធវ័យ​ក្មេង​អាស៊ាន»ឆ្នាំ​២០១៥នេះទៀត​។​ លោក បញ្ញា ពុំ​បាន​មា​នវត្តមាន​នៅ​ឱកាស​ទទួល​ពាន​រង្វាន់​នៅ​រាជធានីបាំងកក​នោះ​ទេ ពី​ព្រោះគាត់​ត្រូវ​ទៅ​សម្តែងសិល្បៈ​ ​នៅ​រដ្ឋធានី​ប៉េកាំង ប្រទេស​ចិន ដើម្បី​តំណាង​ឲ្យ​មាតុភូមិ​កម្ពុជា​ ក្នុង​ថ្ងៃជាមួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ។​

យ៉ាងណា​ក៏ដោយ លោក ម៉ា ច័ន្ទបញ្ញា បាន​ប្រាប់​ថា «ស្នាដៃដែល​ជាប់​រង្វាន់​​ The ASEAN Young Writer awards 2015​​មួយ​នេះ ​ជារឿងច្នៃប្រឌិត​​បែបពិចារណាមួយ ដែលខ្ញុំបានបូកបញ្ចូលសិល្បៈនិពន្ធ​បទភ្លេងតិចតួច និងបង្កប់ន័យទស្សនៈវិជ្ជា ក្នុងគំនិតភាពជាអ្នកដឹកនាំ ដែលត្រូវការភាពច្នៃប្រឌិត ជាមួយវប្បធម៌បែបទំនើប។»​។

អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​អាស៊ាន​រូបនេះ ចង់​ផ្តាំ​ប្រាប់​យុវជន​ខ្មែរទាំងឡាយថា៖ «ត្រូវតែ​តស៊ូជម្នះឧបសគ្គជីវិត និងរក្សាក្ដីសង្ឃឹមជានិច្ចចំពោះអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់ ដែលខ្លួនយល់ថា មានតម្លៃចំពោះមនុស្សជាតិ និងពិសេស តម្លៃដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីវប្បធម៌ថ្មី ចាស់ ទំនើប នៃជាតិមាតុភូមិរបស់យើង»។​

 លោក​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា៖ «សិល្បៈល្អ គឺកើតចេញពីបច្ចេកទេស និងអារម្មណ៍។ បើចង់ឲ្យស្នាដៃសិល្បៈណាមួយមានភាពរស់រវើក និងមានទស្សនីយភាព ស៊ីជម្រៅ សិល្បៈករ ឬអ្នកនិពន្ធ គួរគប្បី ភ្លក្សឲ្យច្រើនពីរសជាតិនៃជីវិត។​ មិន​តែប៉ុណ្ណោះ ត្រូវ​រក​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​ធ្វើ​ជា​គំរូ ហើយ​រៀន​ដើរ​តាម​លំអាន​របស់​គាត់​»។​

អ្នកនិពន្ធវ័យ​ក្មេង​ ម៉ា ច័ន្ទ​បញ្ញា មាន​ទេពកោសល្យ​សិល្បៈ​ច្រើ​នយ៉ាងណាស់ ដែលគួរ​ឲ្យ​កោត​សរសើរ។ គាត់​ចេះ​តែង​និពន្ធ បទភ្លេង ទំនុកច្រៀង រឿង​ខ្លី កំណាព្យ ចេះរាំ ចេះ​ច្រៀង…។​ បញ្ញា​ បាន​ទទួល​ពាន​រង្វាន់​ក្នុង​ស្រុក​ខាង​តែងនិពន្ធ និងជ័យលាភី​​ចម្រៀងថ្នាក់​ជាតិ​​ ព្រមទាំង​បាន​ឡើង​ឆាក​ជា​ច្រើន​មក​ហើយទាំង​ក្នុង​ប្រទេស​ និង​ក្រៅ​ស្រុក។

លោក ម៉ា ច័ន្ទ​បញ្ញា ចង់​អំពាវវនា​វឲ្យ​អ្នក​វិនិយោគទុននិង​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងឡាយ «សូម​គាំទ្រ​ឲ្យ​កាន់តែ​ច្រើន​ឡើង​នៅក្នុង​វិស័យ​សិល្បៈ​និង​ការ​តែងនិពន្ធ​នេះ ពិសេសស្នាដៃ​ដែល​មាន​ការ​ច្នៃប្រឌិត​និង​បង្កើត​ថ្មី។​ ព្រោះថា រាល់ភាពជោគជ័យនៃជំនួញធំៗទាំងឡាយ ពិសេសផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សុទ្ធតែមិនអាចខ្វះបានឡើយវិស័យសិល្បៈ និងការតែងនិពន្ធទាំងនេះ ឬអាចនិយាយបានថា សិល្បៈគឺជាថ្នាំទិព្វជួយឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែរីកចម្រើន។ ការគាំទ្ររបស់គ្រប់គ្នា គឺជាកម្លាំងជំរុញចិត្ត និងជាឆន្ទៈរបស់ពួកយើង»។

សូម​ជម្រាបថា ការ​ប្រកួត​​ស្នាដៃ​និពន្ធ​រឿង​ខ្លីក្រប​ខណ្ឌ​​អ្នកនិពន្ធវ័យ​ក្មេងអាស៊ាន​ឆ្នាំ​២០១៥នេះ ​មាន​ការ​ចូលរួមប្រកួត​ពី​អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​​ក្មេង ​ទាំង​១០ប្រទេសរបស់​ ASEAN ដែល​មាន​ជាង​១៦០ស្នាដៃ​ចូលរួម​។ ចំពោះ​ស្នាដៃរឿងពី​​ស្រុក​ខ្មែរ​  ក្នុង​ការ​ប្រកួត​ស្នាដៃ​កម្រិត​តំបន់​​លើក​​នេះ គឺ​សមាគម​ PEN Cambodia ជា​អ្នកជួយ​​​សម្រប​​សម្រួល​បញ្ចូន​​ស្នាដៃ​ពី​កម្ពុជា​​។

សូម​បញ្ជាក់ថា អ្នកនិពន្ធ​វ័យ​ក្មេង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាននីមួយ​បាន​ជាប់​ស្នាដៃ​ចំនួន​២នាក់ គឺ​ផ្នែក​សាភា​ជាតិម្នាក់ និង​ភាសា​អង់គ្លេស​ម្នាក់។ ប៉ុន្តែ​ជាការ​កត់​កម្គាល់​ ស្នាដៃ​ពី​ប្រទេស​ឡាវ និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី គឺ​ជាប់​តែ​ម្នាក់ៗប៉ុណ្ណោះ គឺ​ផ្នែក​ភាសា​ជាតិ៕​

អត្ថបទដោយ ៖ ជំនិត

កាសែត​ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ផ្នែកខាងយុវជន Lift ក៏មាន​ផ្សាយ​ពី​ព័ត៌មាន​នេះដែរ។ សូមចុះទីនេះ 

http://www.postkhmer.com/lift-%E1%9E%99%E1%9E%BB%E1%9E%9C%E1%9E%9C%E1%9F%90%E1%9E%99/%E1%9E%99%E1%9E%BB%E1%9E%9C%E1%9E%87%E1%9E%93%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9A%E1%9E%BF%E1%9E%84-%C2%AB%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%BB%E1%9F%86%E1%9E%9A%E1%9F%80%E1%9E%93%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BD%E1%9E%8F%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%8B%C2%BB-%E1%9E%88%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%9A%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%8B%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%85%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B6%E1%9E%93

 

 

រឿង ដេកស្អាត និពន្ធដោយ រី សារ៉ង់

សមាគម​ឈរ​លើ​ស្មារតី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​យុវអ្នកនិពន្ធឲ្យ​កាន់តែ​ខិត​ខំ​សរសេរ និង​មាន​កម្លាំង​ចិត្ត​ក្នុង​បន្ត​កិច្ច​នេះ​កាន់តែ​ច្រើន​ និងកាន់តែ​ប្រសើរ​ ទើប​សមាគម​សម្រេច​ផ្សាយ​ស្នាដៃ​នេះ។

 

រឿង ដេកស្អាត

 

និពន្ធដោយ រី សារ៉ង់

 

“ចន្ទ្រា! កូនឯងនៅដេកទ្រមក់ដល់ណាទៀត! នេះថ្ងៃរះចាំងគូទហើយណា៎.. កូនជាស្រី! ដេកបែបនេះមិនសមរម្យទេ គួរតែកែទម្លាប់អាក្រក់នេះចោលទៅ កូនស្រីក្រៅ​ពីថែរក្សា​ខ្លួនបា​នស្អាតបាតហើយ ការដេកក៏ត្រូវស្អាតដូចគ្នាដែរ! ចាប់ពីស្អែកនេះ​ទៅកុំឱ្យ​ម៉ាក់ឃើញកូនដេក​បែបនេះឱ្យសោះ បើមិនអញ្ចឹងទេច្បាស់ជាមានអង្គប្រជុំមួយកើតឡើងជាមិនខាន!”។

 

ម៉ាក់ខ្ញុំបើកទ្វារចូលមកទេសនាទាំងព្រឹក ធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្ញាក់ទាំងមិនទាន់សម្រេចបំណងក្នុង​យល់សប្តិ។ ហ៊ឹះចំជាស៊យមែន! បុរសម្នាក់នោះគេរៀបនឹងជូនផ្កាខ្ញុំទៅហើយស្រាប់តែសំឡេង “គ្រែកៗៗ” (ម៉ាក់បើកទ្វារ) ហើយថែមទាំងសូត្រមេពីរលាន់ឮទ្រហឹងអឺងកងចូលមកកាត់សង្វាក់ ត្រង់ឈុតឆាកស្នេហារបស់ខ្ញុំអស់រលីង។

            ម៉ាក់និយាយហើយក៏ចេញទៅវិញ។ ខ្ញុំនៅនឹកស្តាយដំណេកមិនទាន់អស់ចិត្តសោះ។ ចិត្តមួយចង់ដេកបន្តក្រែងលោអាចយល់សប្តិតភាគឃើញគេម្នាក់នោះម្តងទៀត។ ប៉ុន្តែបែបមិនកើតទេ ព្រោះពន្លឺព្រះអាទិត្យចាំងចូលតាមបង្អួចពេញបន្ទប់ខ្ញុំបាត់ទៅហើយ ។ ម៉ោង៧ទៅហើយ! ម៉េចថ្ងៃនេះខ្ញុំដេកយូរម្ល៉េះ? រាល់ដងត្រឹមតែ៦កន្លះសោះ។សំណាងហើយថ្ងៃនេះជាថ្ងៃសម្រាក កុំអី! មានឈ្មោះកត់ចូលក្នុងបញ្ជីគ្រោះថ្នាក់របស់អ្នកគ្រូជាមិនខាន។

            ឆ្ងល់ដែរ! ហេតុអីក៏ព្រឹកនេះម៉ាក់ទេសនាប្លែកខុសពីធម្មតា? បើទោះជាខ្ញុំទម្លាប់ដេកទ្រមក់យូរបន្តិចក៏គាត់មិនដែលស្តីឱ្យច្រើនដល់ថ្នាក់ហ្នឹងដែរ ម៉េចចឹងហ្ន៎? ខ្ញុំសម្រេចចិត្តបើកភ្នែកហើយក្រោកពីកម្រាលពូកដ៏ទន់ល្មើយទាំងក្តីអាល័យ ។

            ស្លាប់ហើយ! តើនេះជាបន្ទប់ដេករបស់ខ្ញុំឬក៏ជាសំបុកជ្រូក? ហេតុអីក៏បន្ទប់ខ្ញុំរប៉ាត់រប៉ាយយ៉ាងហ្នឹង? មើលចុះ! ខ្នើយកើយទៅនៅឯចុងជើង ខ្នើយគងទៅទើរលើក្បាលក្បែរមាត់បង្អួច។  ចំណែកភួយវិញរឹតតែអស្ចារ្យទៅទៀត។ តើភួយរបស់ខ្ញុំអាចចូលក្រោមគ្រែបានដោយរបៀបណា? ខ្ញុំគិតមិនចេញសោះ ។ ព្រោះតែបែបនេះហើយបានជាត្រូវមាត់ម៉ាក់ទាំងព្រឹក ។

            បន្ទាប់ពីរៀបចំទុកដាក់ភួយខ្នើយនិងសំភារៈក្នុងបន្ទប់ឱ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ហើយ ខ្ញុំក៏នៅតែមិនអស់ចិត្ត។ ហេតុអ្វីខ្ញុំដេកអាក្រក់ដល់ម្ល៉ឹង? បើថាបានមើលរឿងភាគវាយតប់ កាប់ចាក់ ហោះហើរពីក្បាលព្រលប់ទៅមិនថាទេ តែមួយរយៈនេះសូមស្បថ ខ្ញុំពិតជាមិនដែលបានមើលមែន ។ គិតទៅគិតមកមានអារម្មណ៍ថាការដេករបស់ខ្ញុំសាហាវជាងឈុតប្រយុទ្ធគ្នានៅក្នុងខ្សែភាពយន្តទៅទៀត ។ ខ្ញុំគឺជាយុវតី គួរណាស់តែចេះប្រណិប័តន៍តាមក្បួនច្បាប់ស្រី មិនគួរគប្បីធ្វើបែបហ្នឹងសោះឡើយ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាចេតនាខ្ញុំទេ ។ ខ្ញុំប្រឹងរកចម្លើយដែរនៅតែរកមិនឃើញ ថាហេតុអ្វីបានជាពេលបើកភ្នែកឡើងអ្វីៗរញ៉េរញ៉ៃពេញបន្ទប់  ហើយខ្ញុំក៏មិនប្រាដកដែរថាយប់ម៉ិញ មុនពេលដេកបន្ទប់របស់ខ្ញុំមានសភាពបែបណានោះ ។

            ម៉ោង៨គត់ ម៉ាក់ឱ្យខ្ញុំទៅផ្សារទិញត្រី សាច់ និងបន្លែដើម្បីចំអិនអាហារថ្ងៃត្រង់សម្រាប់ថ្ងៃនេះ ។ តួនាទីជាកូនស្រីអារឿងចូលចង្ក្រាន បាយទឹក ដាំស្លរ ទឹកក្តៅឬទឹកត្រជាក់ ខ្ញុំមិនចោលម្សៀតទេ ។ ខ្ញុំតែងតែឈរក្បែរម៉ាក់គ្រប់ពេលដែលម៉ាក់ចំអិនម្ហូបអាហារ ដើម្បីចាំជួយហុចនេះ ហុចនោះឱ្យគាត់ជានិច្ច។ ម៉ាក់ធ្លាប់ប្រាប់ខ្ញុំថា ជាស្រ្តីទោះបីជាមានការសិក្សាខ្ពស់ដល់កម្រិតណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែចូលចង្ក្រានដែរ ព្រោះការរៀបចំទុកដាក់ផ្ទះសំបែងឬការងារមេផ្ទះជាអ្វីដែលនារីត្រូវតែចេះដោយខានពុំបាន

បើមិនដូច្នោះទេប្រាកដជាមិនអាចផ្គាប់ចិត្តស្វាមីបានឡើយ ។ នឹកដល់រឿងអនាគតខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្មាសខ្លួនឯងខ្លាំងណាស់ ព្រោះមិនទាន់ចេះដេកស្អាតផងហ្នឹង! ហាសហា៎! ម៉េចក៏ម៉ាក់ខ្ញុំចេះនឹកឃើញពាក្យថា “ដេកស្អាត” នេះបាន? ប្រហែលមកពីការដេករបស់ខ្ញុំវាអាក្រក់បំផុតរកលេខដាក់គ្មានហើយ ទើបអាចធ្វើឱ្យគាត់រំជួលចិត្តរហូតដល់ធ្លោយមាត់បញ្ចេញពាក្យនេះមក ។

            យប់នេះខ្ញុំអង្គុយគិតរកវិធីសាស្រ្តក្នុងការដេក ។ នៅក្នុងចិត្តខ្ញុំចេះតែទន្ទេញពាក្យថា “ដេកស្អាតៗៗៗ” ជាប់រហូត ។

មែនហើយ! ខ្ញុំត្រូវបង្កើតកម្រងសំណួរខ្លះៗសួរខ្លួនឯង បន្ទាប់មកព្យាយាមរកដំណោះស្រាយ បើមិនដូច្នោះទេច្បាស់ជាត្រូវមាត់ម៉ាក់នៅព្រឹកស្អែកនេះទៀតជាក់ជាមិនខាន។ ខ្ញុំសួរខ្លួនឯងថា៖ ដូចម្តេចដែលហៅថាដេកស្អាត? តើការដេកស្អាតមានរូបមន្តដែរឬទេ? តើការដេកយ៉ាងម៉េចទើបហៅថាស្អាត? ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំចាំបាច់ត្រូវដេកស្អាត? សំណួរទាំងនេះវាមិនពិបាកឆ្លើយទេសម្រាប់ខ្ញុំ។ ក្រោយពីសាកល្បងគិតបន្តិចមក ខ្ញុំដឹងតម្រុយខ្លះៗហើយថាខ្ញុំគួរធ្វើបែបណា។

ខ្ញុំពិតជាឆ្លាតណាស់! គំនិតបែបនេះក៏គិតឃើញដែរ ធានាថាសំឡេងទេសនារបស់ម៉ាក់នឹង​ត្រូវបាន​បញ្ចប់ចាប់ពីព្រឹកស្អែកនេះតទៅ។

            កូននាឡិកានៅលើតុដើរត្រិកៗដូចជាខ្ជិលណាស់។ យប់នេះមុននឹងដេកខ្ញុំរៀបចំអ្វីៗដែលមាននៅលើគ្រែយ៉ាងស្អាតនិងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ ។ គ្រប់សព្វហាក់បីដូចជាស្អាតហើយ តែដូចខ្វះអ្វីម្យ៉ាង។ នឹកឃើញហើយ! ខ្ញុំទាញម៉ាស៊ីនចាក់ MP3 តូចមួយចេញពីក្នុងថតតុមកដាក់ក្បែរក្បាលដំណេក។ ពិតជារ៉ូមែនទិចណាស់! បន្ទប់ដេកក៏ស្អាត! ហើយថែមទាំងមានតន្ត្រីកំដរតិចៗទៀតនោះ រឿងអីដែលថាខ្ញុំដេកមិនស្អាតនោះ ។

​“រាត្រីសួស្តី ការដេកដ៏ស្រស់ស្អាត !…”

            សំឡេងមាន់រងាវលាន់ឮទ្រហឹងអឺងកងពេញបន្ទប់ ។ ពិតជារំខានមែន! ខ្ញុំលូកដៃរាវស្រវ៉ាចាប់ទូរស័ព្ទដៃរួចបិទម៉ោងរោទិ៍ហើយគេងបន្ត ។ ពេលលក់បានមួយស្របក់ ស្រាប់តែសំឡេងខ្លាំងៗឮកងរំពងពេញត្រចៀកខ្ញុំសាជាថ្មី ។ ខ្ញុំខឹងណាស់ បើនៅតែបើកប្រាកដជានៅតែរំខាន។ ខ្ញុំបិទគ្រឿងទូរស័ព្ទដៃហើយគេងបន្តទៀត ។ មិនបានប៉ុន្មាននាទីក៏ឮសំឡេងរំខានទៀត ។ បើទូរស័ព្ទបិទហើយតើបានសំឡេងមកពីណាក្តែងៗដូចរន្ទះខែប្រាំងយ៉ាងហ្នឹង?

            ស្តាប់យូរៗទៅទើបដឹងថាជាសំឡេងម៉ាក់ខ្ញុំ ។ ព្រឹកនេះខ្ញុំត្រូវមាត់ម៉ាក់ច្រើនជាងព្រឹកម្សិលមិញទ្វេដង ។

ខ្ញុំចង់ប្រកែកដែរ តែគ្មានអំណះអំណាងណាមួយដែលអាចជួយគាំទ្រខ្ញុំបានឡើយ ព្រោះគ្រប់យ៉ាងនៅដដែល។ ខ្ញុំហួសចិត្តណាស់ពេលឃើញបន្ទប់ដេករបស់ខ្ញុំរាយប៉ាយដូចពីព្រឹកម្សិល ។ គម្រោងការណ៍ខ្ញុំរលាយអស់ហើយ ។ តើខ្ញុំបានធ្វើអ្វីខ្លះពេលកំពុងដេកលក់? ខ្ញុំពិតជាមិនដឹងមែន! តើមានមធ្យោបាយអ្វីដែលអាចជួយឱ្យដេកស្អាតបាន?

ខ្ញុំឆ្ងល់ណាស់ ឬមានអ្នកណាមកពង្រាយរបស់របរនៅក្នុងបន្ទប់ខ្ញុំពេលដែលខ្ញុំដេកលក់?

            ពេញមួយថ្ងៃ កុំថាឡើយពេលអង្គុយនៅស្ងៀម សូម្បីតែពេលរៀន ពេលធ្វើសមណួរសរសេរ

ពេលជជែកលេងជាមួយមិត្តភក្តិ ពេលជិះម៉ូតូតាមផ្លូវ ឬពេលញ៉ាំបាយនោះទេ ក្នុងអារម្មណ៍ខ្ញុំគិតដល់រឿងតែម្យ៉ាងគត់គឺរឿងដេកស្អាត។

បើមានសាលាបើកបង្រៀនជំនាញដេកស្អាតមិនដឹងល្អយ៉ាងណាទេ។

ទ័លគំនិតពេកខ្ញុំក៏ចេះតែគិតអ្វីតែផ្តេសតែផ្តាស់បែបនេះទៅ។ បើគ្រាន់តែដេកឱ្យស្អាតសោះ ពិបាកជាងដោះស្រាយលំហាត់អាំងទីក្រាលទៅទៀត។

​តាមធម្មតាម៉ោង៩មិនទាន់ទេខ្ញុំលង់លក់បាត់ទៅហើយ តែឥលូវម៉ោង១០យប់ហើយ ខ្ញុំនៅតែមិនទាន់ងងុយទៀតព្រោះតែពិបាកចិត្តពេក ។ ពេលពិបាកចិត្តអញ្ចឹងបើមានអ្នកជួយប្រឹក្សាមិនដឹងល្អយ៉ាងណាទេ។ បើកវិទ្យុស្តាប់ខ្ញុំឮគេផ្សាយកម្មវិធីដំណោះស្រាយវិបត្តិ។ ដំបូងគិតថាល្អដែរព្រោះចង់ទូរស័ព្ទចូលរួមដើម្បីឱ្យគេជួយដោះស្រាយ តែពេលគិតយូរៗទៅគួរឱ្យចង់សើចខ្លាំងណាស់ មានកម្មវិធីដំណោះស្រាយវិបត្តិឯណាដែលមកដោះស្រាយរឿងដេកស្អាតនោះ ។

ម្យ៉ាងទៀតបើយករឿងនេះទៅផ្សាយតាមរលកធាតុអាកាស ប្រៀបដូចបើកកេរ្តិ៍ខ្មាសខ្លួនឯងឱ្យពិភពលោកនេះបានដឹងអញ្ចឹង ហើយកម្មវិធីវិបត្តិនេះប្រាកដជាក្លាយទៅជានាទីសំណើចរបស់ប្រិយមិត្តអ្នកស្តាប់នៅតាមគេហដ្ឋានជាមិនខាន។ មិនបានទេ! វាគួរតែមានមធ្យោបាយណាដែលប្រពៃជាងនេះ ។ ខ្ញុំសាកល្បងងាកមកចាប់អារម្មណ៍អំពីចំណុចតូចៗវិញម្តង។ ថាមិនបាន អាចមកពីខ្ញុំប្រឹងស្រាយតែបញ្ហាធំៗ ដោយនឹកមិនដល់ពីមូលហេតុកំប៉ិកកំប៉ុកក៏ថាបាន។ គិតហើយខ្ញុំចាប់ផ្តើមធ្វើវាភ្លាមតែម្តង។ ខ្ញុំត្រូវផ្លាស់ប្តូរសោភ័ណភាពថ្មីនៅក្នុងបន្ទប់។ កម្រាលពូក ស្រោមខ្នើយ និងរំភាយនៅលើបង្អួចក៏ដូរថ្មី រូបភាពនៅលើជញ្ជាំងក៏តាំងរូបថ្មី សូម្បីតែទឹកនៅក្នុងកែវចិញ្ចឹមត្រីក្រឹមក៏ត្រូវតែប្តូរថ្មីដែរ និយាយរួមអ្វីៗនៅក្នុងបន្ទប់ខ្ញុំត្រូវផ្លាស់ប្តូរថ្មីទាំងអស់។ បើអីៗសុទ្ធតែថ្មីបែបនេះ តើមានអ្វីដែលថាខ្ញុំមិនអាចផ្លាស់ប្តូរការដេកថ្មីដែរនោះ?តែបើទោះបីជារកឃើញវិធីច្រើនយ៉ាងហើយក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំនៅតែមិនប្រាកដក្នុងចិត្ត ខ្លាចត្រូវបរាជ័យទៀត។  ខ្ញុំចង់តែទិញកាម៉េរ៉ាសុវត្ថិភាពមួយមកដាក់ក្នុងបន្ទប់ទេ ដើម្បីឱ្យដឹងថា

តើនរណាមកពង្រាយបន្ទប់ខ្ញុំពេលខ្ញុំកំពុងដេកលក់ ។​ អ្ហា៎! គំនិតនេះពិតជាល្អណាស់! កោតតែខ្ញុំចេះនឹកឃើញហ្ន៎!

ចន្ទ្រាអើយ! តើឯងញ៉ាំអីហេតុអ្វីក៏ឆ្លាតម្ល៉េះ?

“រាត្រីសួស្តីដំណេកថ្មី! លាហើយដំណេកដ៏អាក្រក់អើយ! ព្រឹកស្អែកជួបគ្នា!”

ព្រឹកថ្មីក៏បានមកដល់ លទ្ធផលថ្មីក៏បានបង្ហាញឡើង។ ខ្ញុំស្ទើរតែស្រែកយំ ព្រោះនៅតែឮសំឡេងជេរស្តីរបស់ម៉ាក់ ដោយសារភាពរាយប៉ាយនៅតែមាន ។ ខ្ញុំប្រកែកថានេះមិនមែនជាថ្វីដៃរបស់ខ្ញុំទេ ព្រោះនៅមានភស្តុតាងមួយដែលអាចបញ្ជាក់ថាខ្ញុំជាមនុស្សដេកស្អាត

នោះគឺកាម៉េរ៉ាសុវត្ថិភាពដែលព្យួរនៅលើជញ្ជាំងនោះអី។ ខ្ញុំឈោងយកវាមក រួចបើកមើលសកម្មភាពកាលពីយប់ម៉ិញ។ ពេលបើកមើលហើយ កុំថាឡើយតែកណ្តុរឬកន្លាត សូម្បីតែមូសមួយក្បាលក៏គ្មាននៅក្នុងកាម៉េរ៉ាដែរ ព្រោះមុនពេលដេកខ្ញុំបានបិទភ្លើង តើមានកាម៉េរ៉ាឯណាអាចចាប់រូបភាពពេលងងឹតបាននោះ?

រឹតតែគិតរឹតតែថ្លោះធ្លោយ… យី!ចង់ឆ្កួតហើយខ្ញុំ។

ពីយប់មួយទៅយប់មួយហេតុអ្វីក៏លឿនម្ល៉េះសម្រាប់ខ្ញុំ? ខ្ញុំមិនចង់ឱ្យមានពេលយប់សោះ ហើយក៏មិនចង់បើកភ្នែកឃើញរឿងដដែលៗកើតឡើងនៅថ្ងៃស្អែកដែរ។ កាលពីមុន ការដេកជាជម្រើសទី១ក្នុងចំណោមការចូលចិត្តរបស់ខ្ញុំបន្ទាប់ពីការញ៉ាំ

តែពេលនេះខ្ញុំចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍ស្អប់ដំណេក។ បើសិនអាចយកអ្វីមកទល់ភ្នែកកុំឱ្យបិទបានប្រហែលជាល្អ។

យប់នេះជាយប់ដែលខ្ញុំក្រៀមក្រំជាងយប់ណាៗទាំងអស់។ ព្រះចន្ទនៅមាត់បង្អួចចាំងរស្មីស្រាលស្រទន់ហាក់បីដូចជាចូលរួមក្រៀមក្រំជាមួយខ្ញុំដែរ។ ខ្ញុំព្រួយបារម្ភពីលទ្ធផលនៅព្រឹកស្អែកនេះណាស់។ វាជាលទ្ធផលមួយដែលពិបាកព្យាករណ៍ជាងអាកាសធាតុទៅទៀត។ យប់នេះក្នុងបន្ទប់ខ្ញុំមិនបិទភ្លើងដូចយប់មុនៗទៀតទេ ចំណែកកាម៉េរ៉ាព្យួរនៅលើជញ្ជាំងក៏កំពុងតែប្រឹងចាប់យកសកម្មភាពយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់មិនហ៊ានសូម្បីតែព្រិចភ្នែក។

ដោយហត់នឿយក្នុងចិត្តពេក ខ្ញុំក៏បានលង់លក់យ៉ាងស្កប់ស្កល់ពេញមួយរាត្រីកាល…។

ព្រឹកឡើងស្អែកថ្មីអ្វីៗក៏បានស្រាយ ។ ចិត្តនារីគ្រប់គ្នាពិតជាតក់ស្លុតមិនរន្ធត់មិនបាន ឯមនុស្សគ្រប់ប្រាណក៏មិនអាចធានាបានថាមិនក្តុកក្តួលដែរ នៅពេលឃើញសកម្មភាពក្នុងកាម៉េរ៉ា។

មុននឹងរ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់ថាជាអ្វី សូមមិត្តប្រុសស្រីទុកពេលយ៉ាងខ្លីត្រឹមបីនាទី ឱ្យខ្ញុំបានរត់ពួនបំបាំងមុខសិន ពីព្រោះវាជារឿងមួយដែលគួរឱ្យអាម៉ាស់ណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ។ជាពិសេសសូមធានាថារឿងនេះពិតជាប្លែកមិនដែលមាននៅក្នុងកុនឡើយ។ ឥលូវខ្ញុំពួនរួចហើយ ក៏សមល្មមនឹងដល់ពេលប្រាប់ចម្លើយឱ្យអ្នកបានដឹងដែរ។ ប៉ុន្តែមុនប្រាប់! សូមរំឭកសំណួរមួយសិន។តើអ្នកឆ្ងល់ទេថាហេតុអ្វីបានជារាល់ព្រឹកបន្ទប់របស់ខ្ញុំចេះតែរញ៉េរញ៉ៃដូចសំបុកជ្រូក?ខ្ញុំមិនហ៊ានឆ្លើយទេសូមឱ្យអ្នកមើលរូបភាពនៅក្នុងកាម៉េរ៉ាដោយខ្លួនឯង

ចុះ​@¿@

 

*** ខ្ញុំកំពុងតែដើរទៅដើរមកហើយរើនេះរើនោះបោះចុះបោះឡើងពេញបន្ទប់***

នេះជារបកគំហើញថ្មីមួយដែលខ្ញុំរកឃើញគឺមនុស្សអាចធ្វើការងារPart timeពេលដេកលក់។

តើអ្នកជឿថាមានហេតុការណ៍បែបនេះកើតឡើងនៅពេលដេកលក់ដែរឬទេ?

 

រក្សាសិទ្ធិ​​

អ្នកនិពន្ធខ្មែរពីរនាក់ គឺ លោក ម៉ា ច័ន្ទ​បញ្ញា និង​លោក ហេង ឧត្តម ជាប់ ជ័យលាភី«អ្នកនិពន្ធអាស៊ានវ័យក្មេង»

សមាគម​អ្នកនិពន្ធខ្មែរ​នៅ​បរទេស ប្រចាំ​ប្រទេស សូម​សរសើរ​ចំពោះ​យុវ​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ ពីរ​រូប ដែល​បាន​ជាប់​រង្វាន់​ជ័យលាភី​«អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ានវ័យ​ក្មេង​»(ASEAN Young Writers Award) គឺ លោក ម៉ា ច័ន្ទ​បញ្ញា និង​លោក ហេង ឧត្តម។

យើង​សូម​កោត​សរសើរ​ចំពោះ​ការ​ខិតខំ​ប្រឹង​របស់​អ្នក​ទាំងពីរ​កន្លង​មករហូត​ទទួល​ជ័យលាភី​នាពេល​នេះ ​ដើម្បី​បម្រើ​អក្សរសាស្ត្រ អក្សរ​សិល្ប៍​ខ្មែរ​យើង។ នេះ​ជា​ការ​រួម​ចំណែក​ជាមួយ​អ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ​ដដៃ​ទៀត ដើម្បី​តម្កើង​តម្លៃ​អក្សរ​សិល្ប៍​ខ្មែរ​យើង។

សមាគម​សង្ឃឹម​ថា យុវអ្នកនិពន្ធ​ទាំង​ពីរនិង​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​ទាំង​ឡាយ​ ​នឹង​នៅតែ​បន្ត​សរសេរ​ដើម្បី​បម្រើ​ខ្មែរនិង​ពិភព​លោក​បន្ត​ទៀត ក្នុង​វត្ថុបំណង​ពង្រឹង​ខឿន​វប្បធម៌​អក្សរ​សាស្ត្រ​ជាតិ បម្រើ​ស្មារតី​អ្នកអាន ដើម្បី​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ការ​អភិវឌ្ឍ​ជា​វិជ្ជមាន​នៅ​ក្នុង​សង្គម។

គួរ​បញ្ជាក់​ថា ជ័យលាភី​«អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ានវ័យ​ក្មេង​ »(ASEAN Young Writers Award) ជា​ពាន​រង្វាន់​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ ដែល​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋាបាល​ក្រុងបាំង​កក (Bangkok Metropolitan Administration) និង​គណៈកម្មការ​ពាន​រង្វាន់​អ្នកនិពន្ធអាស៊ាន (Organizing Committee of the S.E.A. Write Award)​ សហការ​ជាមួយ​ បណ្តាញ​អ្នកនិពន្ធអាស៊ាន និង​ មហាវិទ្យាល័យ​​សិល្បៈ​ នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ Mahidol ។

តាម​រយៈ​ស្មារតី​ សហគមសេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន (ASEAN Economic Community) ជ័យលាភី​«អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ានវ័យ​ក្មេង​» នេះ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​លើក​ស្ទួយ​អ្នក​ជំនាន់​ថ្មី​ដែល​មាន​ទេព​កោសល្យ​អក្សរ​សិល្ប៍​ និង​ដើម្បី​ពង្រី​ងរឹត​ចំណង​ទាក់​ទង​​វប្បធម៌​នៅ​ក្នុង​តំបន់ ព្រម​ទាំង​លើក​កម្ពស់​ការ​អាន​ និង​សរសេរ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជា​ជន​វ័យ​ក្មេង​ថៃនិង​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ាន។

ពិធី​ប្រគល់​រង្វាន់​ដល់ជ័យលាភី​«អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ានវ័យ​ក្មេង​»
លើកនេះ ក៏​នឹង​ត្រូវ​រៀប​ចំ​ជា​ការ​អប​អរដល់​ខួប​លើក​ទី​១៣ នៃ​ការ​ដាក់​ក្រុង​បាំង​កក​ជា​រាជធានី​សៀវភៅ​ពិភព​លោក ដោយ​អង្គការ​យូណេស្កូ។ មិន​តែប៉ុណ្ណោះ ក៏​នឹង​មាន​ការ​ប្រកាសបើក​ឲ្យ​​​ប្រកួត​រង្វាន់​លើក​ទី​៣៥ នៃ​រង្វាន់​អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ាន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ ផង​ដែរ​។

 លោក​លោកស្រី​អាច​ស្វែង​យល់​បន្ថែម​ពី​ជ័យ​លាភី​នេះ តាម​រយៈ​គេហទំព័រ ៖ The ASEAN Young Writers Award

រឿងជំទាវកាកី ដោយ យូ សុភា និង​បទ​វិភាគរបស់​លោក កែវ ឈុន

សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​នៅ​បរទេស​ប្រចាំ​ប្រទេស​បារាំង​ សូម​ផ្សាយ​បន្ត​ពី​ប្លក់​របស់​លោកស្រី​ប្រធាន​ស្ថាបនិក​ ដោយ​រក្សា​សេចក្តី​ដើម​ទាំង​ស្រុង។

លោក យូ សុភា ជា​សាស្ត្រាចារ្យអក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ និង​ជា​អ្នកនិពន្ធវ័យ​ក្មេង​មួយ​រូបដែល​​មាន​ស្នាដៃ​គួរ​ជា​ទី​ចាប់​ អារម្មណ៍។ ខ្ញុំ​បាន​ដឹង​ តាមរយៈ​កាសែត​ក្នុង​ស្រុក ដែល​បាន​រាយ​ការណ៍ថា លោក យូ សុភាព ជា​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​ ដែល​ទទួលបានពាន​រង្វាន់​ជ័យលាភី​ច្រើន​ជាង​គេនៅ​កម្ពុជា។ ខ្ញុំ​ពិត​ជា​រីករាយ​ត្រេកអរ​ចំពោះ​ការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រឹង​របស់​ លោកក្នុងវិស័យអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ។

ខ្ញុំ​បាន​អាន​វណ្ណកម្ម​របស់​លោក​ជា​ច្រើន​ កន្លង​មក តាមរយៈ​អំណោយ​ស្នាដៃ​របស់​លោក ដែល​ផ្ញើ​មក​ជូន​ខ្ញុំ​នៅ​ស្រុក​បារាំង និងការ​ជូន​ខ្ញុំ​ដោយ​ផ្ទាល់​ ​កាល​វេលា​ដែល​ខ្ញុំ​ចេញចូល​ក្រុង​ភ្នំពេញក្នុង​មាតុភូមិ​ កម្ពុជានារយៈពេលជិតដប់ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ​។

ខ្លឹម​សារ​នៃ​ចំណារ​តាម​រយៈ​វណ្ណកម្ម​ របស់អ្នកនិពន្ធ​នីមួយ​ៗ​ ក៏​អាចជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ដល់​អត្តភាពរបស់​​​ម្ចាស់​ស្នាដៃ​ ផង​ដែរ។ ទោះ​យ៉ាងណា​ ការ​ស្គាល់​ជន​ណា​ម្នាក់​ដោយ​សំណេរ ពុំ​គ្រប់​គ្មាន​នោះទេ ព្រោះអក្សរ ភាគ​ច្រើន ​ នរណាៗ​​ក៏​អាច​សរសេរ​បា​នដែរ។ ប៉ុន្តែ ធម្មជាតិ​ចរិត​ពិត​ខាង​ក្រៅ និង ស្នាដៃ​​នៃ​កវីនិពន្ធ អាច​ជា​រឿង​ដោយ​ឡែកមួយ​ទៀត​ ក៏​អាច​ថា​បាន​។

ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំ​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ទឹក​ដៃ​របស់​លោក យូ សុភា និង​ផ្តល់​តម្លៃ​ខ្ពស់​ចំពោះ​ទឹក​ដម​នៃ​សំណេរ​របស់លោក ហើយ​ជា​ពិសេស​គឺ​ខ្ញុំ​គោរព​ដល់​ចំណេះ​ចេះ​ដឹង ការ​ដឹង​ខុស​ត្រូវ​ សីលធម៌ គុណ​ធម៌​ សម្តី​សុភាព​រាបសារ​ និងចរិត​រម្យទម​​បញ្ញាវន្ត​រូបនេះ។

គ្រានេះ ខ្ញុំ​ចង់​នាំ​អារម្មណ៍​មិត្ត​អ្នក​អាន​គេ​ហ​ទំព័រ​បស់ខ្ញុំ​ អាន​បទ​វិភាគ​របស់​ លោក កែវ ឈុន និង​រឿង​ខ្លី​របស់​លោក យូ សុភា ដូច​ខាង​ក្រោម៖

បទវិភាគលើ«រឿងជំទាវកាកី»  

ដោយ កែវ ឈុន

ដកស្រង់ចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស

រឿង​ជំទាវ​កាកី ជា​ប្រ​លោម​លោក​ខ្នាត​ខ្លី​មួយ តែង​និពន្ធឡើង​ដោយ​សាស្ដ្រា​ចារ្យ​អក្សរ​សាស្ដ្រ​ខ្មែរ​ឈ្មោះ យូ​​ សុភា​។ នៅ​ក្នុង​សាច់​រឿង ​អ្នកនិពន្ធ​បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​យុវជន​ម្នាក់​ឈ្មោះ​សុចិត្រ​។ សុចិត្រ​មាន​រូប​រាង​សង្ហា មុខ​ស្រស់ ប្រកប​ដោយ​គុណ​ធម៌​ខ្ពស់​ជា​និសិត្ស​នៃ​មហា​វិទ្យា​ល័យ​ជាន់​ខ្ពស់​។ សុចិត្រ​រើស​បាន​កា​បូប​លុយ​តូច​មួយ មាន​លុយ​ជា​ច្រើន​ដុល្លារ មាន​ចិញ្ចៀន​ពេជ្រ ខ្សែ​ក​មាស​យ៉ាង​មាន​តម្លៃ​ទៀត​ផង នៅ​ក្នុង​កា​បូប​ក៏​មាន​អាស​យដ្ឋាន​នៅ​ក្នុង​នោះ​ដែរ​។

បាន​លុយ​មាស​ពេជ្រ សុចិត្រ​ត្រេក​អរ​ណាស់ យក​លុយ​ទៅឲ្យ​​មីង​ស៊ីចាន់​ជា​ម្ដាយ​ ដែល​កំពុង​ដេក​ឈឺ​រាំ​រៃ នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​ខ្ទម​ដ៏​រខេក​រខាក​មួយ​។ មីង​ស៊ី​ចាន់ ថ្វី​ត្បិត​តែ​គាត់​មាន​សភាព​ក្រី​ក្រ តោក​យ៉ាក​លំបាក​ពិត​មែន ប៉ុន្ដែ​គាត់​ជា​មនុស្ស​ម្នាក់​បរិសុទ្ធ​ទៀង​ត្រង់ ប្រកប​ដោយ​មេត្ដា​ ករុណា​ជា​ពន់​ពេក គាត់​កាន់​សីល​យ៉ាង​ខ្ជាប់​ខ្ជួន ប្រ​ព្រឹត្ដ​អំពើ​សុច​រិត សន្ដោស​ប្រោស​ប្រណី ឥត​ចេះ​ខឹង​នឹង​អ្នក​ណា​ឡើយ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​សោត​គាត់​ចេះ​ថ្លឹង​ថ្លែង​យល់​ដល់​ចិត្ដ​មនុស្ស​គ្រប់​ ៗគ្នា​នៅ​ក្នុង​សង្គម ដែល​ចេះ​សោក​ស្ដាយ ចេះ​ឈឺ​ចាប់ មាន​ទុក្ខ​លំបាក​​ដូច​គ្នា​។ មីង​ស៊ីចាន់​ មិន​ព្រម​យក​លុយ​មាស​ប្រាក់​ដែល​សុចិត្រ​រើស​បាន​នោះ​ទេ មីង​​បាន​ឲ្យ​សុចិត្រ​យក​កាបូប​លុយ​នោះ ទៅ​សង​ម្ចាស់​គេ​វិញ​។

សុចិត្រ​យក​កាបូប​ទៅ​ជូន​ម្ចាស់​វិញ​ដល់​ ផ្ទះ​។ គឺ​ជា​ផ្ទះ​របស់​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី ភរិយា​ឯក​ឧត្ដម​ម្នាក់​។ ជួប​មុខ​សុចិត្រ​ភ្លាម លោក​ជំទាវ​រំភើប​ញាប់​ញ័រ​ក្នុង​ចិត្ដ ស្ទើរ​ទប់​អា​រម្មណ៍​ពុំ​បាន។ លោក​ជំទាវ​សម្តែង​នូវ​សេច​ក្ដី​រាប់​អាន រាក់​ទាក់ យក​ចិត្ដ​ទុក​ដាក់ ចំពោះ​កំ​លោះ​មុខ​ស្រស់​យើង​ជាក្រៃ​ពេក​។

សុចិត្រ​លា​ត្រឡប់​ទៅ​ផ្ទះ​វិញ លោក​ជំទាវ​មារី រសាប់​រសល់​វិល​វល់ ខ្វាយ​ខ្វល់​រលឹក​ដល់​កំលោះ​មុខ​ស្រស់​នេះ​ជា​ខ្លាំង ហើយ​ដោយ​ស្វាមី​​ មិន​រវី​រវល់ តែង​ចេញ​ទៅ​រក​សេច​ក្ដី​សុខ​ជា​មួយ​ស្រី​ក្មេង​ៗ ខាង​ក្រៅ​បាត់​ៗ​ផង។ អផ្សុក​ណាស់ អត់​ទ្រាំ​លែង​បាន ជំទាវ​កាកី​ក៏​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​រកយុវ​ជន​សុចិត្រ​ដល់​ផ្ទះ​។ ទៅ​ដល់​ផ្ទះ​សុចិត្រ ចំពេល​ដែល​មីង​ស៊ី​ចាន់ បាន​លា​ចាក​លោក​នេះ​ទៅ​ហើយ​។ ជំទាវ​មារី​បាន​ឧបត្ថម្ភ ជួយ​ធ្វើ​ពិធី​​បុណ្យសព​ម្ដាយ​សុចិត្រ​រហូត​ចប់​កម្ម​វិធី ហើយ​ដែល​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក លោក​ជំទាវ​តែង​តែ​ចេញ​ចូល​ផ្ទះ​កំលោះ​សុចិត្រ​ជា​ញឹក​ញាប់​ឥត​ដាច់​។

ថ្ងៃ​មួយ ខណៈ​ពេល​ដែល​សុចិត្រ​កំពុង​ដោះ​អាវ​លែង​ខ្លួន​ទទេ បញ្ចេញ​សាច់​ដ៏​ខ្ចី​ល្ហក់​របស់​គេ លោក​ជំទាវ​បាន​ឈរ​សម្លឹង​មើល មិន​ប៉ព្រិច​ភ្នែក ទៅ​លើ​បុរស​សង្ហា បណ្ដែត​អា​រម្មណ៍​ទៅ​ឆ្ងាយ​សែន​ឆ្ងាយ ធ្វើឱ្យ​បុរស​យើង​មាន​ការ​អៀន​អន់​ជា​ខ្លាំង​។

លោកជំទាវ​កាកី បាន​ជួយ​ឧបត្ថម្ភ​ទំនុក​បំរុង ឱ្យ​កំលោះ​សុចិត្រ​រៀន​យ៉ាង​ចេញ​មុខ រហូត​មាន​ពាក្យ​ចចាម​អារាម​លេច​ឮ​ពាស​ពេញ ធ្វើឲ្យ​​ដឹង​​ឮរហូត​ដល់​ទៅ​ឯក​ឧត្ដម​ជា​ស្វាមី ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​​ឯក​ឧត្ដម​មាន​ការ​ខឹង ក្រេវ​ក្រោធ​យ៉ាង​ខ្លាំង រហូត​នាំ​បក្ស​ពួក ទៅ​វាយ​ធ្វើ​បាប​កំលោះ សុចិត្រ ឲ្យ​​រង​របួស​យ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ​។ លោក​ជំទាវ​ម៉ារី បាន​ខ្នះ​ខ្នែង​ចេញ​ថ្លៃ​ព្យា​បាល​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​។ ថ្ងៃ​ក្រោយ​មក មុខ​របួស​របស់​កំលោះ សុចិត្រ​ក៏​បាន​ជា ជា​ធម្ម​តាឡើង​វិញ​។

ថ្ងៃមួយ លោក​ជំទាវ​បាន​ទៅ​រក​សុចិត្រ​ឯ​ផ្ទះ​របស់​គេ​។ ពេល​លោក​ជំទាវ​កំពុង​យំ​ឱប​គ្នា​នឹង​កំលោះ​សុចិត្រ​ដោយ​ក្ដី​សោក​សៅ​រំភើប​ ញាប់​ញ័រ យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្រៃ​លែង​។ ឯក​ឧត្ដម​ផល្លា​ជា​ស្វាមី​ចូល​មក​ដល់​ក្នុង​ហេតុ​ការណ៍​នេះ ទាញ​កាំ​ភ្លើង​ខ្លី​ពី​ចង្កេះ​ស្រែក​សន្ធាប់​​ឡើង​ទាំង​កំហឹង​ពេញ​ដើម​ទ្រូង «មេ​ស្រី​កាកី ! មេ​ស្រី​ចិត្ដ​ចើក ! មេ​ស្រី​ពស់​វែក!» កាំ​ភ្លើង​​លាន់​សំឡេង​ផាំង..។

ជំទាវម៉ារីស្ទះយ៉ាងរហ័សទៅរងគ្រប់ជំនួសសុចិត្រ ហើយស្រែកយ៉ាងខ្លាំងថា៖ សុចិត្រ គេ​ជា​កូន​បង្កើត​របស់​យើង​ទេ!​។ ឯក​ឧត្ដម​ភ្ញាក់ នឹង​សំរែក​របស់​ភរិយា ហើយ​ភ័យ​ស្លុត​ចិត្ដ​ឥត​ឧបមា​។ គ្រប់​កាំ​ភ្លើង​បាន​រត់​ទៅ​ទម្លុះ​ស្មា​លោក​ជំទាវ ធ្វើឱ្យ​លោក​ជំទាវ ដួស​សន្លប់​បាត​ស្មារ​តី​តែ​ម្តង​។

ដោយ​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​នៅ​ក្នុង​រឿង​ជំទាវ​ កាកី យើង​ឃើញ​អ្នក​និពន្ធ​យូសុភា ខ្វល់​ខ្វាយ​អំពី​ឋានៈ វណ្ណៈ​របស់​សង្គម​មនុស្ស​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ភាព​ក្រី​ក្រ​លំបាក​តោក​យ៉ាក រស់​នៅ​ក្នុង​អំពើ​សុច​រិត​ យុត្ដិ​ធម៌ មិន​លោភ មិន​ចង់​បាន​អ្វី​ដែល​មែន​ជា​របស់​ខ្លួន​ ដូចមីង​ស៊ីចាន់​​​ម្ដាយ​របស់​សុចិត្រ​ជា​ដើម​។ ល្ខោន​ស្នេហា​ដែល​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី បាន​សំដែង​ធ្វើ​ជា​ស្និទ្ធ​ស្នាល​ជា​មួយ​កំលោះ​សុចិត្រ​ដែល​មាន​អាយុ​អាច​ ធ្វើ​ជា​កូន​បាន ធ្វើ​ឲ្យ​ឯក​ឧត្ដម ស្វាមី​លោក​ជំទាវ ដែល​ចូល​ចិត្ដ​ដើរ​លេង រក​ស្រី​ក្មេងៗ​ក្រៅ​ផ្ទះ វង្វេង​ស្មារ​តី ឈឺ​ចិត្ដ​រហូត​ខ្វះ​សតិ​សម្ប​ជញ្ញៈ ហ៊ាន​ប្រ​ព្រឹត្ដ​នូវ​អំពើ​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ទៀត​ផង ហើយ​គឺ​ជា​បទ​សិក្សា​មួយ​ដល់​គូស្វាមី​ភរិយា​ទូ​ទៅ​ឲ្យ​​បាន​ដឹង​ថា ការ​ក្បត់​ចិត្ដ​គ្នា​បែប​នេះ​ វា​មាន​ការ​ឈឺ​ចាប់​ដល់​កម្រិត​ណា​។ ត្រង់​វគ្គ​នេះ អ្នក​និពន្ធ​យូសុភា បាន​លើក​យក​មក​សរ​សេរ​ចំៗ​តែ​ម្តង នៅ​ពេល​ដែល​ដាក់ឲ្យ​​តួ​អង្គ​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី​និយាយ​ទៅ​កាន់​ស្វាមី​ថា៖

លោក​បង​ចេះ​មាន​ចិត្ដ និង​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់​ដែរ​ទេ កាល​ដែល​លោក​បង​ឃើញ​ភរិយា ទៅ​ស្និទ្ធ​ស្នាល​ជា​មួយ​ប្រុស​កំលោះ​ដែល​ធ្វើ​ជា​កូនរបស់​ខ្លួន​បាន​នោះ​?​ ។ ឆ្លង​កាត់​នូវ​ការ​ពិសោធន៍​នេះ បើ​លោក​បង​មាន​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់ អា​ម៉ាស់​យ៉ាង​ណា លោក​បង​ក៏​គួរ​ទទួល​គិត​ផង​ថា ខ្ញុំ​នេះ​ ក៏​មាន​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់​ដូច​លោក​បង ឬ​ច្រើន​ជាង​ការ​ឈឺ​ចាប់​របស់​លោក​បង​ទៀត​ផង​។ ទង្វើ​របស់​លោក​បង​ទៅ​លើ​ស្រី​ក្មេង​ៗ អាយុ​ស្រករ កូន​ស្រី​ខ្លួន​យ៉ាង​ណា​ខ្លះ​នោះ លោក​បង​គួរ​តែ​ជ្រាប​ខ្លួន​ឯង​ច្បាស់​ហើយ​។ ខ្ញុំ​មិន​ដែល​ប្រ​ឆាំង​ទេ គឺ​ខ្ញុំ​បាន​រស់​ដោយ​គ្រាំ​គ្រា​ជា​ទី​បំផុត​។​ លោក​បង​ក៏​មិន​ធ្លាប់​បាន​ទទួល​នូវ​ពាក្យ​ដំនៀល​អ្វី​ពី​រូប​ខ្ញុំ​ដែរ គឺ​មាន​តែ​ខ្ញុំ​វិញ​ទេ​ដែល​ជា​ស្រី​ចិត្ដ​កាកី​នោះ​!​។

«រឿង​ជំទាវ​កាកី» គឺ​ជា​ប្រ​លោម​លោក​ខ្នាត​ខ្លី​មួយ មាន​អត្ថ​រស​យ៉ាង​ជ្រាល​ជ្រៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​។ អ្នក​និពន្ធ យូ​សុភា បាន​ប្រើ​វិធី​សាស្រ្ដ​និពន្ធ​យ៉ាង​ប៉ិន​ប្រសប់ មាន​ទេព​កុសល​ខ្ពស់​អស្ចារ្យ គឺ​តែង​បង្កើត​ឈុត​ឆាក​នៃ​សាច់​រឿង ធ្វើ​ឲ្យ​​អ្នក​អាន​ទាំង​ឡាយ អាន​យ៉ាង​ជក់​ចិត្ដ គិត​ថា​កំ​ពុង​តែ​​អាន​ប្រ​លោម​លោក​ដ៏​ធំ វែង​អន្លាយ​មួយ​។ អ្នក​និពន្ធ រហស្ស​នាម​ថា «ជំទាវ​កាកី» ស្ដាប់​ភ្លាម​យើង​វាយ​តម្លៃ​បាន​យ៉ាង​ពិត​ប្រាកដ​ថា វា​ជា​សាច់​រឿង ស្រី​ប្ដូរ​ផ្លាស់ ស្រី​មិន​ស្កប់​នឹង​តណ្ហា ស្រី​មិន​ស្កប់​នឹង​ប្រុស ស្រី​ចើក ស្រី​សាវា ស្រី​ពស់​វែក ស្រី​កាកី ទំនង​នេះ​ឯង ព្រោះ​ថា៖

«រឿង​កាកី» ជា​រឿង​ស្ដី ពី​ស្រ្ដី​ចិត្ដ​ចើក​សាវា មាន​ប្ដី​មួយ​ហើយ​មួយ​ទៀត មិន​ចេះ​ស្កប់​ស្កល់ ត្រូវ​បាន​លើក​យក​មក​ធ្វើ​បទ​សិក្សា​ក្នុង​អក្សរ​សីល្ប៍​ខ្មែរគ្រប់​ៗ​ ជំនាន់។ ហេតុ​នេះ «រឿង​កាកី» បាន​ជ្រួត​ជ្រាប ស្ទើរ​គ្រប់​មជ្ឈ​ដ្នាន​ក្នុង​សង្គម​អក្សរ​សីល្ប៍​ខ្មែរ រហូត​ដល់​អ្នក​ស្រុក​ អ្នក​ភូមិ កូន​ក្មេង​តូច​តាច​ទាំង​ឡាយ​ផង ថា​បើ​នរ​ណា​ម្នាក់​មាន​ចិត្ដ​សាវា ប្តូរ​ផ្លាស់​មិន​ចេះ​ស្កប់ អ្នក​ស្រុក អ្នក​ភូមិ​តែង​ដៀល​ជេរ​ថា «មេ​កាកី ឬ ស្រី​កាកី» ហើយ​ថែម​ទាំង​មាន​ជេរ​ប្រុស​ៗ «អា​កាកី ឬ​ប្រុស​កាកី» ទៀត​ផង​ដែរ​។

ខ្សែ​រឿង ឈុត​ឆាក ការ​សន្ទនា រវាង​តួ​អង្គ​និមួយ​ៗ អ្នក​និពន្ធបាន​បង្កប់​នូវ​អាថ៌​កំបាំង​ដ៏​ជ្រាល​ជ្រៅ វា​គឺ​ជា​អាថ៌​កំបាំង ដែល​អ្នក​អាន​ស្រមៃ​ដៅ នឹក​គិត​ទៅ​លើ​អត្ថ​ន័យ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត។ ស្នេហា​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី ដែល​មាន​ចំពោះ​កំលោះ​សុចិត្រ​ដែល​អ្នក​អាន​គិត​ថា ជា​ស្នេហា​ភ្លើត​ភ្លើន​ របស់​នារី​ម្នាក់​ដែល​ត្រូវ​ប្ដី​នាង​មិន​រវី​រវល់ ត្រូវ​អ្នក​និពន្ធ​លាត​ត្រ​ដាង​ពញ្ញាក់​អា​រម្មណ៍​អ្នក​អាន​ឲ្យ​លន្លង់​ លន្លោច ស្ទើរ​ទប់​ទឹក​ភ្នែក​ពុំ​បាន ធ្វើឲ្យ​​អត្ថ​រស​នៃ​សាច់​រឿង​ទាំង​មូល ពីរោះ​ជាប់​ចិត្ដ នឹក​ស្ងើច​សរ​សើរ​ដល់​អ្នក​និពន្ធ​រក​ទី​បំផុត​គ្មាន​៕

រឿង ជំទាវ​កាកី

ដោយ យូ សុភា

ថ្ងៃ​នេះ​សុចិត្រ ត្រឡប់​ពី​មហា​វិទ្យា​ល័យ​មក​ផ្ទះ​វិញទាំង​ទឹក​មុខ​សប្បាយ​រីក​រាយ​ចម្លែក ខុស​ប្លែក​ពី​ធម្មតា​។ ឃើញ​ដូច្នេះ​មីង​ស៊ី​ចាន់ ដែល​កំពុង​សំរាន​នៅ​លើ​គ្រែ​សួរ​ទៅ​សុចិត្រ​៖

– ថ្ងៃ​នេះ​មើល​ទៅ​កូន​ដូច​ជា​សប្បាយ​រីក​រាយចម្លែក​​ម៉្លេះ មាន​រឿង​អី​កូន​?

សុចិត្រសើចស្រស់៖

– បាទ​ម៉ែ ! ពេល​កូន​ចេញ​ពី​រៀន កូន​រើស​បាន​កា​បូប​យួរ​តូច​មួយ…ក្នុង​កា​បូប​នោះ​មាន​ប្រាក់​ច្រើន​ណាស់​ ម៉ែ ហើយ​ថែម​ទាំង​មាន​ខ្សែ​ក និង​ចញ្ចៀន​ពេជ្រ​ទៀត​ផង​!

ថា​រួច​សុចិត្រ ក៏​ប្រ​ញាប់បើក​កា​បូប​របស់​គេរួច​យក​កូន​កា​បូប​តូច​ដ៏​ស្រស់​ស្អាត​មួយ​មក ​បង្ហាញអ្នក​មីង​ស៊ី​ចាន់​។ សុចិត្រ​បើក​កា​បូប​យក​ប្រាក់ និង​ខ្សែ​ក ចិញ្ចៀន​ពេជ្រ​មក​បង្ហាញ​ម្ដាយ​។​

– ប្រាក់​រាប់​រយ​ដុល្លារ​ណា​ម៉ែ មើល​ចុះ​ម៉ែ! នេះចិញ្ចៀន និង​ខ្សែក! តម្លៃមិន​ថោកទេ!

សុចិត្រ​ហុច​កាបូប​ប្រាក់ ខ្សែ​ក និង​ចិញ្ចៀន​ទៅឲ្យ​​ម្ដាយ​។ អ្នក​មីង​ទទួល​ពី​កូន​ប្រុស​មក​កាន់ រួច​ពិនិត្យ​មើល…បន្ដិច​មក​ទើប​ពោល​ទាំង​ទឹក​មុខ​ក្រៀម​ក្រំ​មិន​សប្បាយ​ ចិត្ដ​៖

– ម្ចាស់​នៃ​ទ្រព្យ​មិន​ដឹង​ជា​គ្នា​ត្រូវ​កើត​ទុក្ខ​ប៉ុណ្ណា​ទេ ពេល​នេះ​កំពុង​តែ​មាន​រឿង​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​ផង​ក៏​មិន​ដឹង​…

សុចិត្រ ញញឹម​រាង​ស្ងួត​រួច​ទំលាក់​ខ្លួន​ចុះ​អង្គុយ​លើ​គ្រែ​ក្បែរ​ម្ដាយ​ទាំង​ស្រ​ដី៖

– ប្រាក់​នេះ​អាច​យក​ម៉ែ​ទៅ​ព្យា​បាល​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​បាន​ហើយ ទេវ​តា​លោក​ពិត​ជា​ជួយ​ម៉ែ​ហើយ !​

សំដី​កូន​ប្រុស ធ្វើឲ្យ​​មីង​ស៊ី​ចាន់​គ្រវី​ក្បាលរួច​ចាប់​បដិសេធ​៖

– មិន​អាច​ធ្វើ​អីចឹង​បាន​ទេ​កូន​?

សុចិត្រ​បញ្ជាក់​សួរ​ទាំង​បើក​ភ្នែក​ធំៗ

– ហេតុអីមិនបានម៉ែ?

អ្នកមីងស៊ីចាន់ញញឹមស្ងួត

– គ្រួសារ​យើង​ថ្វី​ត្បិត​តែ​ក្រ​ពិត​មែន​ហើយក៏​ ប៉ុន្ដែ​គ្រួសារ​របស់​យើងពុំ​ដែល​ចង់​បាន​នូវ​អ្វី​ដែល​មិន​មែន​កើត​ពី​ កម្លាំង​ផ្ទាល់​ខ្លួន​នោះ​ទេ … កូន​យក​វា​ទៅ​ប្រ​គល់ឲ្យ​​ម្ចាស់​គេ​វិញ​ចុះ !អត្ដ​សញ្ញាណ​ប័ណ្ណ​ក៏​មាន​នៅ​ក្នុង​កា​បូប​នេះ​ដែរ​។

– នេះ​មិន​មែន​ជា​ទ្រព្យ​ដែល​យើង​ទៅ​លួច​ឆក់​ប្លន់​ពី​គេ​ឯ​ណា​។ យើង​រើស​បាន​ទេតើ មិន​បាច់​ព្រួយ​ទេ​ម៉ែ!

– កូន​ត្រូវ​តែ​គិតឲ្យ​​បាន​វែង​ឆ្ងាយ​ជាង​​នេះកូន​ត្រូវ​តែ​គិត​ដល់​ម្ចាស់​ ទ្រព្យ ប្រ​សិន​បើ​រឿង​នេះត្រូវ​ធ្លាក់​មក​លើ​គ្រួសារ​របស់​យើងៗ​ច្បាស់​ជា​ពិបាក​ ស្លាប់​ហើយម៉ែ​មិន​អាច​សោយ​សុខ​លើ​ទុក្ខ​របស់​អ្នក​ដទៃ​បាន​ទេ​។ ធ្វើ​តាម​ម៉ែ​ចុះ​កូនម្ចាស់​ទ្រព្យ​គេ​នឹង​ជ្រះ​ថ្លា​នូវ​អំពើ​បរិសុទ្ធ​នៃ​ យើង​។

សុចិត្រកំលោះ​​រាង​សង្ហាមុខ​ស្រស់​ទទួល​ បញ្ជា​របស់​ម្ដាយ​ទាំង​អា​ការ​ស្ទាក់​ស្ទើរ​ចិត្ដ​។ ល្ងាច​នេះ សុចិត្រធាក់​កង់​តិច​ៗតាម​ផ្លូវ​តំបន់​ទំនប់​ទួល​គោក​។សុចិត្រ​បញ្ឈប់​កង់​ នៅ​ចំ​ពី​មុខ​ផ្ទះ​វិឡាដ៏​ធំស្កឹម​ស្កៃ​មួយ។ គេ​ឈរ​អោប​ដៃ​បន្ដិច ទើប​ដាច់​ចិត្ដ​ចុច​កណ្ដឹង​ហៅ​ម្ចាស់​ផ្ទះ​។ អ្នក​បំរើ​ស្រី​ចំ​ណាស់​ម្នាក់​ចេញ​មក​បើក​ទ្វារឲ្យ​​សុចិត្រ​។ យល់​ពី​បំណង​របស់​សុចិត្រ ហើយ​អ្នក​បំរើ​ក៏​នាំ​មុខ​សុចិត្រទៅ​រក​ម្ចាស់​ស្រី ដែល​កំពុង​អង្គុយ​កើត​ទុក្ខ​នៅ​លើ​ទោង​ចំហៀង​គេ​ហដ្ឋាន​។

– ជំរាបសួរអ្នកមីង!

អ្នក​ស្រី​ញញឹម​ព្រម​ទាំង​សម្លឹង​មុខ​សុចិត្រ​រាង​ភ្លឹក​បន្ដិច ទើប​ស្រដី​តប៖

– ចាស! ក្មួយ​ជា​មិត្ដ​ភក្ដិ និតា កូន​ស្រី​មីង​មែន​ទេ! ?

– បាទ​ទេ ! ខ្ញុំ​ឈ្មោះ​សុចិត្រ… ខ្ញុំ​មក​នេះ​មាន​ការ​សំខាន់គឺ​យក​កា​បូប​មក​ប្រគល់ជូន​​អ្នក​មីង​វិញ​។

សុចិត្រ​យក​កា​បូប​យួរ​ពី​ក្នុង​កា​បូប​ស្ពាយ​របស់​គេ ប្រ​គល់​ទៅជូន​​លោក​ជំទាវ​ម៉ារីរួម​ជា​មួយ​សំដី​៖

– កាបូប​នេះ ខ្ញុំ​រើស​បាន​ក្នុង​បរិ​វេណ​សកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំ​ពេញ​កាល​ពី​ព្រឹក​មិញ..

លោក​ជំទាវ​ម៉ារី ទទួល​កា​បូប​ពី​សុចិត្រទាំង​សេច​ក្ដី​ត្រេក​អរ​។ លោក​ជំទាវ​ហុច​ប្រាក់​មួយ​ចំនួន​ទៅឲ្យ​​សុចិត្រ តែ​ត្រូវ​សុចិត្របដិ​សេធ​យ៉ាង​ដាច់​អហង្ការ​។ លោក​ជំទាវ​ចោទ​សួរ​៖

– ហេតុ​អ្វីទៅ​ក្មួយ?

– ម៉ែ​ខ្ញុំ​ជា​អ្នក​កាន់​សីល គាត់​មិន​ចង់​បាន​ការ​តប​ស្នង​ទេ។គាត់​ចង់ឲ្យ​​ម្ចាស់​ទ្រព្យ​ទទួល​ទ្រព្យ​ វិញ​ដោយ​ក្ដី​ជ្រះ​ថ្លា ម៉ែ​របស់​ខ្ញុំ​ក៏​សប្បាយ​ចិត្ដ​ណាស់​ទៅ​ហើយ។ខ្ញុំ​គិត​ថា​ជំរាប​លា​អ្នក​ មីង​ទៅ​សិន​ហើយ​។

– យី ! ម៉េច​ក៏​ប្រញាប់​ម្ល៉េះ​ក្មួយ?

-បាទ ខ្ញុំ​ប្រញាប់ទៅ​ទិញ​ថ្នាំ ​ព្រោះ​ម៉ែ​ខ្ញុំ​កំពុង​ឈឺធ្ងន់​សម្រាក់​នៅ​ផ្ទះ​តែម្នាក់​ឯង។

លោក​ជំទាវ​មាន​ប្រ​សាសន៍​ឃាត់​ដំណើរ​របស់​សុចិត្រ

– ឈប់​សិន​ក្មួយ! បើ​មិន​យល់​ទាស់​ទេ? មីង​សុំ​អា​សយ​ដ្ឋាន​របស់​ក្មួយ​ផង តើ​បាន​ទេ​? ដើម្បីឲ្យ​​មីង​បាន​ស្គាល់​រាប់​អាន​ម្ដាយ​របស់​ក្មួយ​ផង​។

សុចិត្រ​ញញឹម​ចំពោះ​សន្ដាន​ចិត្ដ​មិន​ប្រ​ កាន់​រិក​របស់​លោក​ជំទាវកត់​អាស​យដ្ឋានឲ្យ​​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី​រួច គេ​ក៏​ប្រ​ញាប់​ចេញ​ទៅ​។ថ្ងៃ​អាទិត្យ​នេះលោក​ជំទាវ​ម៉ារី​បានឲ្យ​​សូហ្វ័រ​ ជូន​រថ​យន្ដ​មក​រក​ផ្ទះ​របស់សុចិត្រ​នៅ​ម្ដុំ​វិទ្យា​ល័យ​សាមគ្គី​។លោក​ ជំទាវ​ម៉ារី​បញ្ចាឲ្យ​​សូហ្វ័រ​ឈប់​នៅ​ពី​មុខ​ផ្ទះ​តូច​មួយដែល​មាន​ដោត​ទង់​ ក្រ​ពើ​នៅ​ពី​មុខ​។ លោក​ជំទាវ​ចុះ​ពីរ​ថយន្ដ​ហើយ​ដើរ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​ឃើញ​កំលោះសុចិត្រ​កំពុង ​តែ​ក្រាប​យំ​ឱប​សព​ម្ដាយ ឃើញ​វត្ដ​មាន​របស់​លោក​ជំទាវសុចិត្រ​ក៏​ចេញ​មក​រាក់​ទាក់​ដោយ​ក្ដី​គោរព​។ លោក​ជំទាវ​បាន​ជួយ​ឧបត្ថម្ភ​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​រហូត​ចប់​សព្វ​គ្រប់  ​រួម​ទាំង​បុណ្យ​សំរាប់​ប្រាំពីរ​ថ្ងៃ​ផង​ដែរ​។

ថ្ងៃ​នេះ សុចិត្រ បាន​រៀប​ចំសំ​អាត​ផ្ទះ​សំបែងឲ្យ​​មាន​របៀប​រៀប​រយ​និង​សណា្តប់​ធ្នាប់​ឡើង​ វិញ​។ លោក​ជំទាវ​សម្លឹង​មើល​ទាំង​ចិត្ដ​កំពុង​រិះ​គិតនិង​មិន​ដាក់​ភ្នែក​ទៅ​លើ​ បុរស​សង្ហា​សុចិត្រ ដែល​ខណៈ​នេះ​កំពុង​ដោះ​អាវ​លែង​ខ្លួន​ទទេបញ្ចេញ​សាច់​ដ៏​ខ្ចី​ល្ហក់​របស់​ គេ។ សុចិត្រ​ឃើញ​លោក​ជំទាវ​សម្លឹង​ដោយ​ក្រសែ​ភ្នែក​ចឡែក​ដូច្នេះ គេ​ហាក់​ដូច​ជា​មាន​អារម្មណ៍​មិន​នឹង​នរ​ក្នុង​ខ្លួនទើប​គេ​ស្រដី​ឡើង​ ដើម្បី​សាង​នូវ​បរិយា​កាស​ថ្មី​។

– ខ្ញុំ​បាទ​សូម​អរគុណ​ចំពោះ​លោក​ជំទាវ​ខ្លាំង​ណាស់។ ខ្ញុំ​ពុំ​ដឹង​ជាមាន​អ្វី​តប​ស្នង​សង​គុណ​ដល់​លោកជំទាវ​វិញ​ទេ!

– មិន​ថ្វី​ទេ​ក្មួយ! នេះ​រាប់​ថា ជា​ការ​តប​ស្នង​នូវ​សន្តាន​ចិត្ត​ដ៏ល្អ​របស់​ម្តាយ​ក្មួយ​និង​ក្មួយ​ចុះ។

– ខ្ញុំ​ទើប​តែ​ដឹងនៅ​មុន​ពេល​ដែល​ម្ដាយ​ខ្ញុំ​ជិត​ដាច់​ខ្យល់​ស្លាប់​ទេ​ថា ខ្ញុំ​នេះ​មិន​មែន​ជា​កូន​បង្កើត​របស់​គាត់​ទេ។ គាត់​រើស​ខ្ញុំ​បាន​កាល​នៅ​ថ្ងៃ​រំដោះ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៧៩កាល​នោះ​ខ្ញុំ​មាន​ អាយុ​ប្រ​ហែល​ជា​ពីរ​ឆ្នាំ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

បញ្ចាប់​ពំនោល​នេះ កំលោះ​សង្ហា​ដក​ដង្ហើម​ធំ​មួយ​យ៉ាង​វែងសំដែងឲ្យ​​ឃើញ​ច្បាស់​នូវ​សេច​ក្ដី​ ព្រួយ​ចំបែង​ចិត្ដ​ស្ថិត​នៅ​ចំពោះ​មុខ​លោក​ជំទាវ​ដែល​កំពុង​សម្លឹង​រូប​អ្នក ​មិន​ដាក់​ភ្នែក​។ ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​នោះ​មក លោក​ជំទាវម៉ារី​ឧស្សាហ៍​ចេញ​ចូល​ផ្ទះ​កំលោះ​រូប​ស្រស់​របស់​យើង​មិន​សូវ​ជា​ លស់​ពេល​ឡើយ​។ លោក​ជំទាវ​បាន​ផ្គត់​ផ្គង់​ប្រាក់​កាស សំភារ​សិក្សាថែម​ទាំង​ទិញ​ម៉ូតូ​គុប​មួយ​គ្រឿងដើម្បឲ្យ​​គេ​បាន​ជិះ​ទៅ​រៀន​ នៅ​សាលា​សកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំ​ពេញ​ទៀត​ផង។

អំពើ​ល្អ​របស់​លោក​ជំទាវ​ចំពោះ​សុចិត្របាន​ កើត​ជា​រឿង​ចចាម​អា​រាម​យ៉ាង​ខ្លាំង ហើយ​រហូត​ដំណឹង​នេះ​បានលេច​ឮដល់​ឯក​ឧត្ដម ផល្លា ដែល​ជា​ស្វាមី​។ យប់​នេះ ​ឯក​ឧត្ដម​កំពុង​តែ​ដំឡើង​សរសៃ​កដាក់​ភរិយា​ទាំង​កែវ​ភ្នែក​ក្រេវ​ក្រោធ។

– ប្រាប់ឲ្យ​​ត្រង់​មក​ថា អា​ក្មេង​ប្រុស​នោះ​ជា​នរ​ណា? ខ្ញុំ​ដឹង​ថា ឯង​ផ្គត់​ផ្គង់​វា​សំបើម​ណាស់!​

– អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ទៅលើ​គេ គឺ​ក្នុង​នាម​ជា​មនុស្ស​ធម៌​ស្រោច​ស្រង់​យុវ​ជន​កំព្រា​ម្នាក់​ ឲ្យ​រួច​ចាក​ផុត​ពី​ភាព​លំបាក​វេ​ទនា​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

– ចុះ​ក្មេង​កំព្រា​មួយ​គំនរ​គរ​គោក​ម៉េច​ក៏​មិន​ទៅ​ជួយ​ពួក​គេ​ផង​ទៅ​? ឬ​ក៏​ឃើញ​វា​សង្ហា នៅ​ក្មេង ហើយ​ចង់​យក​វា​ធ្វើ​ជា​សហាយ​?

លោក​ជំទាវ​មារី​គ្រវី​ក្បាល​ស្រដី​ទាំង​ហួស​ចិត្ដ​។

– សូម​កុំ​មាន​ប្រ​សាសន៍ឲ្យ​​ខ្ញុំ​ហួស​ហេតុ​ពេក! ក្មេង​នោះ​ខ្ញុំ​អាច​បង្កើត​បាន​ណា​។

ឯក​ឧត្ដម​ផល្លា ញញឹម​បង្កប់​ពិស​ពុល​។

– កុំ​​ឲ្យខ្ញុំ​ចាប់​បាន ប្រយ័ត្នឲ្យ​​មែន​ទែន​ណា កុំ​ផ្ដេស​ផ្ដាសឲ្យ​​សោះ​។

បញ្ចប់​សំដី ឯក​ឧត្ដម​ក៏​ចុះ​ទៅ​ខាង​ក្រោម រួចឲ្យ​​សូហ្វ័រ​បញ្ជា​រថ​យន្ដ ជូន​ទៅ​កន្លែង​ចាស់​ដែល​ជា​ទី​សុខ​សាន្ដ​នៃ​កាមា​រម្មណ៍។

– ក្មេង​ម្នាក់​នោះ​មាន​របួស​ជា​ស្នា​ដៃ​របស់​បង​តើ​មែន​ទេ​?

ឯក​ឧត្ដម​ឆ្លើយ​ដោយ​ព្រ​ងើយ​កន្ដើយ​។

– ត្រូវ​ហើយ! នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​មេ​រៀន​លើក​ទី​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ ថ្ងៃ​ក្រោយ​អាច​នឹង​អស់​ជីវិត​។

-លោកនេះ​អាក្រក់ខ្លាំងណាស់។ យល់តែពី​ចិត្ត​ខ្លួនឯង។ គ្មាន​មេត្តាធម៌​បន្តិច​ណា​សោះ។

ឯក​ឧត្ដម​មិន​ខ្ចី​ឆ្លើយ​តប​ទៀត ព្រោះ​ខ្លាច​ខូច​អា​រម្មណ៍ហើយ​ក៏​ចាក​ចេញ​ទៅ ទុកឲ្យ​​ភរិយា​នៅ​ឈរ​ទួញ​យំ​ឯកា​។ កន្លះ​ខែ​ក្រោយ​មករបួស​សុចិត្រ ក៏​បាន​ជា​សះ​ស្បើយ​ឡើង​វិញក្រោម​ការ​ជួយ​យក​ចិត្ដ​ទុក​ដាក់​ខ្ពស់​ពី​លោក​ ជំទាវ​ម៉ារី ចំពោះ​រូប​គេ។ ខណៈ​នេះ​លោក​ជំទាវ និង​កំលោះ​សុចិត្រកំពុង​យំ​ឱប​គ្នា​ដោយ​ក្ដី​រំភើប។ឯក​ឧត្ដម​ផល្លា​ក៏​ចូល​ មក​ដល់ ហេតុ​ការណ៍​នេះហើយ​ស្រែក​សន្ធាប់​ឡើង​ទាំង​កំហឹង​ពេញ​ដើម​ទ្រូង។

– មេស្រី​កាកី ! មេ​ស្រី​ចិត្ដ​ចើក ! មេ​ស្រី​ពស់​វែក!

បញ្ចប់​សំដី​កំហឹង​នេះ​ភ្លាម ​ឯក​ឧត្ដម​ដក​កាំ​ភ្លើង​ពី​ចង្កេះ​មក​បាញ់​សុចិត្រ តែ​ត្រូវ​លោក​ជំទាវ​ស្ទុះ​យ៉ាង​រហ័ស​មក​រង​គ្រាប់​ជំនួស​សុចិត្រ​រួម​នឹង​ សំរែក​។

– សុចិត្រ គេ​ជា​កូន​បង្កើត​របស់​យើង​ទេ!…

ឯក​ឧត្ដម​ភ្ញាក់​ចំពោះ​សម្រែក​របស់​ភរិយា រួម​នឹង​គ្រប់​កាំ​ភ្លើងដែល​កំពុង​បៀម​ជាប់​សាច់​ស្មា​ខាង​ស្ដាំ​របស់​លោក​ ជំទាវ​ជា​ភរិយា​។ លោក​ជំទាវ ខំ​ទប់​ស្មារតីឲ្យ​​រឹង ហើយ​លាត់​អាវ​របស់​សុចិត្របង្ហាញ​ស្នាម​ខ្មៅ​មួយ​ដ៏​ធំ​នៅ​លើ​ស្មា​ខាង​ ស្ដាំ​របស់​សុចិត្រឲ្យ​​ស្វាមី​បាន​ឃើញ​។

– បង​មើល​ខ្នៅ​នេះ​! ហើយ​បង​មើល​មុខ​មាត់​រូប​រាង​របស់​គេ​ទៅគឺ​មិន​ខុស​ពី​បង​នៅ​កំលោះ​ទេ! ម៉្យាង​ទៀត​ឈាម​របស់​សុចិត្រនិង​ឈាម​របស់​បង​ជា​ឈាម​ប្រ​ភេទ​តែ​មួយ​ទៀត​ផង​ ។

វាចា​បាន​ប៉ុណ្ណេះ ​លោក​ជំទាវ​ក៏​សន្លប់​បាត់​ស្មារតី​ទៅ។ ឯក​ឧត្ដម​ក៏​បញ្ជាឲ្យ​​ពេទ្យ​ប្រញាប់​យក​ភរិ​យា​របស់​លោក​ទៅ​សង្រ្គាះ​ជា​ បន្ទាន់​។ មួយ​រយៈ​ក្រោយ​មក​ ​របួស​លោក​ជំទាវ​ម៉ារី​ក៏​បាន​ជា​សះ​ស្បើយ​ដូច​ដើម​វិញ​។ ឯក​ឧត្ដមដើរ​ចូល​មក​ជិត​ឈរ​ក្បែរ​ភរិយា ដែល​ខណៈ​នេះ​លោក​ជំទាវកំពុង​តែ​ឈរ​បណ្ដែត​អា​រម្មណ៍​ទៅ​ឆ្ងាយ​សែន​ឆ្ងាយ​នៅ​ ជាន់​ទី​បី​នៃ​ភូមិ​គ្រឹះ​។ ឯក​ឧត្ដម​មាន​ប្រសាសន៍៖

-ម៉ាក់​វា ឲ្យ​ខ្ញុំ​សូម​ទោស​ផង ព្រោះ​ខ្ញុំ​ដឹងសោះថា សុចិត្រ​ គេ​ជា​កូន​របស់​យើង។

ម៉េច​ក៏​ម៉ាក់​វា​ពុំ​ប្រាប់​ខ្ញុំ​តាំង​ពី ​ដំបូងចាំ​បាច់​លាក់​បាំង​រហូត​ធ្វើឲ្យ​​កើត​មាន​រឿង​ដូច្នេះតើ​ធ្វើ​ ដូច្នេះ​មាន​ប្រ​យោជន៍​អ្វី​? គឺ​បាន​ត្រឹម​តែ​ទទួល​រង​នូវ​ក្ដី​អាម៉ាស់ និង​កា​រឈឺ​ចាប់​ប៉ុណ្ណោះ​។

លោក​ជំទាវ​ដក​ដង្ហើម​ធំ​បន្ដិច ទើប​មាន​ប្រ​សាសន៍​ទាំង​កែវ​ភ្នែក​បាញ់​ឆ្ពោះ​ទៅ​ឆ្ងាយ​សែន​ឆ្ងាយ​។

– អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ទៅ​នេះគឺ​ជា​គ្រឿង​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ដក​ពិសោធនិង​ វាស់​ស្ទង់​ពី​ដួង​ចិត្ដ​របស់​លោក​បង​មើល​ថា តើ​លោក​បង​ចេះ​មាន​ចិត្ដនិង​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់​ដែរ​ទេ កាល​ដែល​លោក​បង​ឃើញ​ភរិយាទៅ​ស្និទ្ធ​ស្នាល​ជា​មួយ​ប្រុស​កំលោះ ដែល​ធ្វើ​ជា​កូន​របស់​ខ្លួន​បាន​​នោះ​?​

មក​ដល់​ត្រឹម​នេះ​ ទឹក​ភ្នែក​លោក​ជំទាវ​ក៏​ចាប់​ស្រក់​មក​ឯង​ៗ ស្ងាត់​បន្ដិច ទើប​លោក​ជំទាវ​បន្ដ​មាន​ប្រ​សាសន៍​ទៀត​ថា៖

– ឆ្លង​កាត់​នូវ​ការ​ពិសោធន៍​នេះ បើ​លោក​បង​មាន​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់​អា​ម៉ាស់​យ៉ាង​ណាលោក​បង​ក៏​គួរ​ទទួល​គិត​ផង​ ថា ខ្ញុំ​នេះ​ក៏​មាន​បេះ​ដូង​ឈឺ​ចាប់ ដូច​លោក​បងឬ​ច្រើន​ជាង​ការ​ឈឺ​ចាប់​របស់​លោក​បង​ទៀត​ផង។ ទង្វើ​របស់​លោក​បងទៅ​លើ​ស្រី​ក្មេង​ៗ អាយុ​ស្រករ​កូន​ស្រី​ខ្លួន​យ៉ាង​ណា​ខ្លះនោះ ​លោក​បង​គួរ​តែ​ជ្រាប​ខ្លួន​ឯង​ច្បាស់​ហើយ​។ ខ្ញុំ​មិន​ដែល​ប្រឆាំង​ទេ គឺ​ខ្ញុំ​បាន​រស់​ដោយ​គ្រាំ​គ្រា​ជា​ទី​បំផុត​។ លោក​បង​ក៏​មិន​ធ្លាប់​បាន​ទទួល​នូវ​ពាក្យ​ដំនៀល​អ្វី​ពី​រូប​ខ្ញុំ​ដែរ គឺ​មាន​តែ​ខ្ញុំ​វិញ​ទេ​ដែល​ជា​ស្រី​ចិត្ដ​កាកី​នោះ។

លោក​ជំទាវ យក​កូន​កន្សែង​ជូត​ទឹក​នេត្រា​កំសត់ រួច​ងាក​មុខ​មក​សំលឹង​មុខ​ស្វាមី ទើប​ពោល​បន្ដ៖

– ថ្ងៃ​រំដោះ​ពួក​យើង​រត់​កាត់​គ្រាប់​ផ្លោង គ្រាប់​កាំ​ភ្លើង​រំសេវព្រាត់​ប្រាស់​កូន​គួរឲ្យ​​វេ​ទនា។ ឆ្លង​កាត់​សេច​ក្ដី​លំបាកក្នុង​រយ​ពេល​នេះ យើង​ធ្លាប់​បាន​សច្ចា​ស្បថ​ស្បែ​នឹង​គ្នា​ថា ស៊ូ​រួម​ស្លាប់​រស់​នឹង​គ្នា ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​គ្នា​លុះ​អស់​ជីវិត។ មិន​នឹក​ស្មាន​ថា ខ្ញុំ​ត្រូវ​រស់​ដោយ​រកាំ​ចិត្ដ លេប​​ទឹក​ភ្នែកខ្លួន​ឯង​ដោយ​សារ​ខ្វះ​សុភ​មង្គល​ផ្លូវ​ចិត្ដ​នៅ​ក្នុង​ គ្រួសារ​ទៅ​វិញ​សោះ?។

ឯក​ឧត្ដម​ដក​ដង្ហើម​ធំ​សំដែង​ការ​ព្រួយ​ចិត្ដ​៖

– ខ្ញុំ​គ្មាន​ពាក្យ​អ្វី​សំរាប់​និយាយ​ក្រៅ​ពី​ការ​សូម​អភ័យ​ទោសពី​ម៉ាក់​វា​ នូវ​ទង្វើ​ខុស​ឆ្គង​កន្លង​មក​ ដែល​ខ្ញុំ​បាន​សាង​នោះ​ទេ!ដោយ​សារ​កំ​ហឹង​ខ្ញុំ​ប៊ិស​តែ​នឹង​ធ្វើឲ្យ​​ម៉ាក់ ​វា​ស្លាប់​ទៅ​ហើយ​។

ខណ​នោះ​ កំលោះ​សុចិត្រ និង នីតា​ជា​ប្អូន​ស្រី​ក៏​ចូល​មក​ដល់ទាំង​ទឹក​មុខ​ញញឹម​មក​កាន់​មាតា​បិតា​ទាំង ​ពីរ​ប្រាណ​។ ឯក​ឧត្ដម​ទាញ​កាយ​កូន​ប្រុស​មក​អោប​បញ្ជាក់​នូវ​ចិត្ដ​រំភើប​។ នីតា​និយាយ​ឡើង៖

– កូន​ត្រេក​អរ​ណាស់ ! កាល​បើ​ឃើញ​លោក​ប៉ា អ្នក​ម៉ាក់​ស្រឡាញ់​គ្នាត្រូវ​គ្នា​វិញកូន​ទៅ​រៀន​បាន​ស្ងប់​ចិត្ដ​ហើយ​ហើយ​ ក៏​លែង​ឈឺ​នៅ​ថ្នាក់​រៀន​ទៀត​ដែរ​។

ឯក​ឧត្ដម​អង្អែល​ក្បាល​បុត្រី​ថ្មម​ៗ ហើយ​មាន​ប្រសាសន៍៖

– រឿង​នេះ​ពិត​ជា​ព្រហ្ម​លិខិត​មែន ព្រោះ​តែ​កូន​ឧស្សាហ៍​ឈឺសន្លប់​នៅ​មហា​វិទ្យា​ល័យទើប​ធ្វើឲ្យ​​ម៉ាក់​របស់​ កូន​ទៅ​មើល​កូន​ហើយ​ក៏​ត្រូវ​ជុះ​បាត់​កា​បូបដែល​កា​បូប​នោះ​ត្រូវ​ធ្លាក់​ លើ​ដៃ​របស់​សុចិត្រ​។

លោក​ជំទាវ​ញញឹម​ទាំង​ស្រដី​៖

– កូន​ៗរបស់​យើង​ធំ​ហើយ!អូន​ចង់ឲ្យ​​ការ​ជួប​ជុំ​នេះ​មាន​ន័យ​រហូត​ត​ទៅដើម្បី ​រស់​នៅ​ទទួល​បាន​នូវ​សេច​ក្ដី​ថ្លៃ​ថ្នូរ​ពី​សង្គមដែល​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ តែង​តែ​ផ្ដល់​តម្លៃ​។

ឯក​ឧត្ដម​ទាញ​កាយ​ភរិយា​មក​អោប​ថ្នម​ៗនៅ​ ក្រោម​ក្រ​សែ​ភ្នែក​នៃ​បុត្រា​បុត្រី​ដែល​មាន​អត្ថន័យ​រំភើបនិង​ពោរ​ពេញ​ទៅ​ ដោយ​សេច​ក្ដី​សង្ឃឹម និង​ជឿ​ជាក់​មុត​មាំ​ថាសុភ​មង្គល​នៃ​ជីវិត​គ្រួសារ​នេះ នឹង​ស្ថិត​ស្ថេរ​ជា​និច្ច​ត​រៀង​ទៅ​៕

 

ក.ក.ន. ៖ ជា​ចុងក្រោយ ខ្ញុំ​​អរគុណ​យុវអ្នកនិពន្ធ ហេង ឧត្តម

ដែល​បាន​ជួយ​សម្រួល​ដល់​កិច្ច​ការ​ផ្សាយ​នេះ។

ផ្សាយ​បន្ត៖ជីវប្រវត្តិសង្ខេប និងវណ្ណកម្មរបស់លោក វ៉ានឌី កាអុន

សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេសមានកិត្តិយសសូមយកអត្ថបទដែលលោកស្រីប្រធានស្ថានិក មកផ្សាយបន្ត៖ លោក វ៉ានឌី កាអុន ជាអ្នកស្រាវជ្រាវនិងអ្នកនិពន្ធខ្មែរម្នាក់ ដែលបានលះបង់ពេលវេលានៃជីវិតរបស់លោកទៅសំណេរស្នាដៃប្រវត្តិសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ-បារាំង សង្គមសាស្ត្រ និងទស្សនវិជ្ជា។ តាម រយៈ ការធ្វើការកិច្ចការសារព័ត៌មាននៃវិទ្យុបារាំង អន្តរជាតិផ្សាយជាខេមរៈភាសាជាមួយគ្នាជាច្រើនឆ្នាំ និងតាមការសង្កេតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ឃើញថា លោកជាបញ្ញវ័ន្តខ្មែរដ៏ឆ្នើមមួយរូបដែលគេពុំត្រូវគាប្បីនឹងមើលរំលងឡើយ។

លោក កាអុន បានប្រើចុងប៉ាកកាដ៏មានកម្លាំងរបស់លោក ឆ្នាក់ ចារ និងចងក្រងរឿងរ៉ាវសង្គមប្រវត្តិ ចែងចាយជាទស្សនទានដ៏ថ្លៃថ្លាដល់មជ្ឈដ្ឋានសង្គមខ្មែរ ដែលបានឆ្លងកាត់កន្លងប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬឆ្លងកាត់ក្តីដែរ តែពុំទាន់បានយល់ជ្រួលជ្រាបឲ្យបានដល់ទីជម្រៅ។ ប្រសិនបើលោក-លោកស្រី បានអានវណ្ណកម្មថ្មីៗរបស់លោក តួយ៉ាង «សុបិននិងការពិត»(២ភាគ) និង«ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា» (៣ភាគ) លោក-លោកស្រីច្បាស់ជាជ្រាបជាក់ជាពុំខាន។ ចំពោះផ្នែកអក្សរសិល្ប៍

លោកបានសរសេររឿងនិទានខ្មែរ បកប្រែ សិក្សាវិភាគ ពិសេសលោកបានលើកយកអក្សរសិល្ប៍ធំៗរបស់បារាំង មកវិភាគនិងផ្សាយជាភាសាជាតិយើង ដើម្បីក្នុងកម្មវត្ថុជាប្រយោជន៍ដល់ជនានុជនខ្មែរ។ សៀវភៅ«ទិដ្ឋភាពខ្លះៗនៃទស្សនវិជ្ជា» ជាការស្រាវជ្រាវថ្មីមួយទៀតរបស់លោក ដែលអាចជាប្រយោជន៍ច្រើនដល់សិក្ខាជនទាំងឡាយដែលចាប់ចិត្តនឹងវិស័យស្វែងរកការពិតនៃទស្សនវិជ្ជា។ ខ្ញុំសូមគោរពនិងកោតសរសើរដល់វីរភាពរបស់លោកចំពោះត្រួសត្រាយវិថីនៃអក្សរសាស្ត្រអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរយើងបន្ថែមទៀត។ ដោយយល់យ៉ាងច្បាស់ពីសេចក្តីព្យាយាមរបស់លោកនិងសេចក្តីខិតខំលះ បង់ទាំងនេះ ខ្ញុំមានកិត្តិយសដែលលោកបានអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំបានចុះផ្សាយជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់លោក ក្នុងទំព័ររបស់ខ្ញុំនេះ។ ជាសំណាងល្អ ខ្ញុំបានសូមសេចក្តីយល់ព្រមពីលោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី ដើម្បីដកស្រង់និងចុះផ្សាយនូវ«ជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់លោក វ៉ានឌី កាអុន» ពីសៀវភៅរបស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា «មាលីបទអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០» និង«អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០ កវីនិពន្ធនិងកម្រងអត្ថបទ»។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណលោកទាំងពីរដែលអនុញ្ញាត។ យុវអ្នកនិពន្ធ ហេង ឧត្តម បានជួយសម្រួលកិច្ចការខ្ញុំ ដោយបានវាយអត្ថបទ និងជួយផ្ទៀងផ្ទាត់ ព្រមទាំងរៀបចំថតរូបគម្របសៀវភៅស្នាដៃរបស់លោក វ៉ានឌី កាអុន។

តទៅនេះ សូមលោក-លោកស្រី រីករាយអានដំណើរជីវិតរបស់លោក។

វ៉ានឌី កាអុន

កើតនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤២ នៅភ្នំពេញ វ៉ានឌី កាអុន បាន​បំពេញ​វិជ្​ជា​នៅ​បឋមសិក្សានិងមធ្យមសិក្សាក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ បន្ទាប់ពីបាន​ប្រឡង​ជាប់​មធ្យម​សិក្សាប័ត្រ លោកបានចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យគរុកោសល្យ ហើយ​បានទទួលតំណែងជាសាស្ត្រាចារ្យភាសាបារាំងនៅអនុវិទ្យាល័យព្រៃនប់ក្នុង ខេត្ត​កំពត។

នៅឆ្នាំ១៩៦៨ លោកបានមកធ្វើការជាអ្នកនិពន្ធកាសែតភាសាបារាំង Cambodge ​ក្រោមការដឹកនាំដោយលោក ចៅ សេង ជាឥស្សរជន និងរដ្ឋមន្ត្រី មាន​ឥទ្ធិពលរបស់សម្តេច សីហនុ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល​នេះ លោកទទួលតួនាទី ជាចាងហ្វាងរងនៃភ្នាក់ងារខ្មែរសារព័ត៌មាន (AKP)​។

 

នៅ១៩៦៩ លោកបានទទួលតំណែងជាលេខាធិការនៃកិច្ចការនយោបាយនៅ ​ក្រសួង​អប់រំជាតិ។ នៅឆ្នាំដដែលលោកបានសហការជាមួយមិត្ត​ដែល​មានជំហរ​និង​ គំនិតនយោបាយដូចគ្នាបង្កើតកាសែតភាសាបារាំងមួយមានឈ្មោះថា Le Courrier Phnompenhnois។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ លោកបានទទួលការតែងតាំង​ជា​ចាង​​ហ្វាងនៃភ្នាក់ងារខ្មែរសារព័ត៌មាន (AKP) ជាចាងហ្វាងរងព្រឹត្តប័ត្រ ចតុមុខ និង​ជាទីប្រឹក្សាកាសែត មហាជន។ ទន្ទឹមនឹងមុខងារទាំងនេះ លោកបង្រៀន​ទស្សន​​វិជ្ជានៅវិទ្យាល័យធំៗពីរនៅក្រុងភ្នំពេញ។

លោកបានមកបន្តវិជ្ជាផ្នែកឧត្តមសិក្សានៅប្រទេសបារាំងនៅឆ្នាំ១៩៧២ ហើយ​បាន​ត្រឡប់ទៅភ្នំពេញវិញនៅឆ្នាំ១៩៧៤។ លោកបានបន្តការស្រាវ​ជ្រាវ​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ១៩៧៥ ដោយបានបោះពុម្ពផ្សាយនូវសិក្សាកថាមួយចំនួន។

លោកបានរួចជីវិតពីសម័យខ្មែរក្រហម ហើយលោកបានចូលទៅជាសមាជិក​ «រណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា»ដែលបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨។ ដោយជំនួយកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម និងកងកម្លាំង​ប្រដាប់​ អាវុធប្រជាជនខ្មែរក្រោមកិច្ចដឹកនាំរបស់«រណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា»បាន ​វាយយកអំណាចពីរបបខ្មែរក្រហមកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃទី៧ ខែ​មករា​ ឆ្នាំ១៩៧៩។

នៅឆ្នាំ១៩៨១ លោកបានទទួលការតែងតាំងជាទីប្រឹក្សារដ្ឋ។ នៅឆ្នាំដដែលនេះ លោកបានបង្កើតវិទ្យាស្ថានសង្គមសាស្ត្រក្នុងគោលដៅសិក្សាបែបវិទ្យាសាស្ត្រពីសង្គម ​និងនយោបាយ ហើយលោកបានដឹកនាំវិទ្យាស្ថាន​នេះរហូត​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៨៩​។

អ្នកស្រាវជ្រាវបរទេសនានាដែលមកទស្សនាស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជា ​តែង​មក​សាកសួរ​និងគារវកិច្ចចំពោះលោកជានិច្ច ហើយអ្នកទាំងនោះស្គាល់​ម្យ៉ាងថា​លោក​ជា​បញ្ញវ័ន្តមួយ​រូបក្នុងរបបថ្មីនេះ ហើយម្យ៉ាងទៀតលោកតំណាង​ចរន្តទំនើប​និយម​ក្នុង​រដ្ឋអំណាចនិងបក្ស។

ដោយមានទំនាសទំនុយនឹងរដ្ឋាភិបាលនិងមជ្ឈឹមបក្សកម្មុយនីសកម្ពុជា លោក​បាន​​ត្រឡប់មកប្រទេសបារាំងវិញ ហើយបានទទួលសិទ្ធិជាជន​ភៀស​ខ្លួន​នយោ​បាយ​​។ សព្វថ្ងៃលោកធ្វើការជាអ្នកសារព័ត៌មាន​នៅវិទ្យបារាំង​អន្តរជាតិ​ក្នុង​ កម្មវិធី​ភាសា​ខ្មែរ (Radio France International : RFI) ដោយលោកមាន​ឯក​ទេស​ផ្នែកសិក្សាវិភាគអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ និងវិភាគសៀវភៅចេញថ្មីផ្នែក​នយោ​បាយ​ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម ។ល។

ទន្ទឹមនឹងកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពលោកបូជាពេលវេលា ​ទំនេរលើ​សំណេរនិងការស្រាវជ្រាវ។ អាស្រ័យដោយលោកស្គាល់និងបានរស់​នៅក្នុង​របប​បួនធំៗនៅស្រុកខ្មែរ ទាំងនេះគឺជាបទពិសោធសំខាន់នាំឲ្យលោក​ផលិត​ បានស្នាដៃជាសំណេរមួយចំនួនហើយក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះលោកកំពុងសរសេរនិក្ខេបទមួយ​ ក្រោមការដឹកនាំដោយសាស្ត្រាចារ្យ Pièrre-Richard Feray នៅ​សកល​វិទ្យាល័យ Nice ដែលមានប្រធានបទឈ្មោះ ប្រទេសកម្ពុជានិងផលវិបាក​ក្នុងការ​ចូលរួមរស់ក្នុងពិភពលោកទំនើប (Le Cambodge et ses difficultés d’insertion au monde moderne) ។

នេះស្នាដៃសំខាន់ខ្លះរបស់លោក៖

-សង្គមសក្តិភូមិខ្មែរនៅក្នុងរឿងទុំទាវ, ភាគ១, ភ្នំពេញ, ១៩៧១;
-ក្បួនចិត្តសាស្ត្រ, សិក្សាកថា, ភ្នំពេញ, ១៩៧១;
-វិភាគទាននៃការសិក្សា, ប្រាដកនិយម និងអណ្តែតអណ្តូងនិយម, សង្គមសក្តិភូមិខ្មែរក្នុងរឿងទុំទាវ, ទិដ្ឋភាពខ្លះៗនៃសង្គមខ្មែរ, សិក្សាកថា, ភ្នំពេញ, ១៩៧៣;
-វិភាគទាននៃការសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ, ចលនាអក្សរសិល្ប៍ ជីវិតនិយមតាមរយៈរឿងសុភាទន្សាយ, វិចាណនិយមតាមរយៈរឿងធនញ្ជ័យ, សោកនាដកម្មតាមរយៈរឿងកាកី, ភ្នំពេញ, ១៩??;
– សង្គមសាស្ត្រ, ភ្នំពេញ, ១៩៧៣;
-Thmenh Chey, en français, étude, Phnom Penh, 1973;
-សោកនាដកម្មនៃការអផ្សុករបស់អ្នកស្រី បូវ៉ារី, សិក្សាកថាអក្សរសិល្ប៍បារាំង,
ភ្នំពេញ, ១៩៧៤;
-ស្នេហាចុកឈាមរបស់កំលោះវែរទែរ, សិក្សាកថាអក្សរសិល្ប៍បារាំង, ភ្នំពេញ, ១៩៧៤;
-Réflexion sur la littérature khmère, en français, étude, Phnom Penh, 1981;
-រឿងព្រេងបុរាណខ្មែរ, ភាគ១, កម្រងជ្រើសរើសបោះពុម្ពឡើងវិញ, ភ្នំពេញ, ១៩៨៧;
-រឿងព្រេងបុរាណខ្មែរ, ភាគ២, កម្រងជ្រើសរើសបោះពុម្ពឡើងវិញ, ភ្នំពេញ, ១៩៨៧;
-កោះបិសាច, រឿងនិទាន,
ភ្នំពេញ, ១៩៨៧;
-Cambodge : 1940-1990. La fin d’une époque, essai, Paris, 1991;
-Cambodge ou la politique sans les Cambodgiens, essaie, Paris, H’armattan, 1993;
-Cambodge. La nuit sera longue, essai, édité par l’association “Fond d’aides au Cambodge (FAC)”, Paris, 1996;
-អក្សរសិល្ប៍បារាំងសតវត្សទី២០, ការផ្សាយរបស់អ្នកនិពន្ធ, ភ្នំពេញ, ២០១០
-អក្សរសិល្ប៍បារាំងសតវត្សទី១៩, ការផ្សាយរបស់អ្នកនិពន្ធ, ភ្នំពេញ, ២០១០
-ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា, ភាគ១,
ការផ្សាយរបស់អ្នកនិពន្ធ, ភ្នំពេញ, ២០១០
-ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា, ភាគ២, ការផ្សាយរបស់អ្នកនិពន្ធ, ភ្នំពេញ, ២០១០
-ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា, ភាគ៣,
ការផ្សាយរបស់អ្នកនិពន្ធ, ភ្នំពេញ, ២០១០
-សុបិននិងការពិត, ភាគ១, សមាគមកម្ពុជាអាស៊ី, ភ្នំពេញ, ២០១២-សុបិននិងការពិត, ភាគ២, សមាគមកម្ពុជាអាស៊ី, ភ្នំពេញ, ២០១២-ទិដ្ឋភាពខ្លះៗនៃទស្សនវិជ្ជា, ភ្នំពេញ, ២០១៣

ប្រភព៖

-សាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី, មាលីបទអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០, បោះពុម្ពលើកទី១, បណ្ណាគារអង្គរ, ភ្នំពេញ, ២០០២, ទំព័រទី៤៤៨-៤៥០

-សាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី, អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០ កវីនិពន្ធនិងកម្រងអត្ថបទ, បោះពុម្ពលើកទី១, បណ្ណាគារអង្គរ, ភ្នំពេញ, ២០០៧, ទំព័រទី៤១៤-៤២១

-សម្រង់ចំណងជើងស្នាដៃដែលទើបនឹងបោះពុម្ពផ្សាយថ្មីៗរបស់អ្នកនិពន្ធបន្ថែម និងចតចម្លងគម្របសៀវភៅ ព្រមទាំងវាយអត្ថបទសម្រាប់ផ្សាយក្នុងទំព័រអ៊ិនធឺណិត ដោយ ហេង ឧត្តម

ជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់បណ្ឌិតសភាចារ្យ ឃីងហុកឌី

បណ្ឌិតសភាចារ្យ ឃីងហុកឌី

    កើត នៅ ថ្ងៃទី1១៣មិថុនា ១៩៤៥​ នៅ ឃុំកំពង់ចិន ស្រុកស្ទោង ខែត្រកំពង់ធំមានបុត្រា ២​ នាក់។

       អស័យដ្ឋាន 34 rue des Bons Enfants 77090 Collégien – France

       ទូរស័ព្ទ៖ (+33) 01 60 35 40 98

       អស័យដ្ឋាន​៖ E-mail : hocdykhing@yahoo.fr ឫ​hocdyqing@gmail.com

សញ្ញាប័ត្រ

       គុណសម្បទាមានមុខងារជា​សាស្រ្តាចារ្យ​ សកលវិទ្យាល័យ ប្រទេសបារាំង នា​ ឆ្នាំ ២០០០ (qualification aux fonctions de professeur des universités, section 15)។

       បណ្ឌិត រដ្ឋ អក្សរសាស្រ្ត និង​ មនុស្សសាស្ត្រ​ នា​ ឆ្នាំ ១៩៩៣ នៅ សកលវិទ្យាល័យស្ហរបោន ប៉ារីស៣, និទ្ទេសអតិកិត្តិយស ជា ឯកឆន្ទ (très honorable à l’unanimité)។

       បណ្ឌិតតតិយភូមិ នា ឆ្នាំ ១៩៧៤ នៅសកលវិទ្យាល័យ ស្ហរបោន ប៉ារីស៣, និទ្ទេស ល្អប្រសើរ ជា ឯកឆន្ទ (très bien à l’unanimité)។

       សញ្ញាប័ត្រជំនាញ​ដឹកនាំការស្រាវជ្រាវ​ នៅ វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ ភាសា និង អរិយធម៌បូព៌ា​, ១៩៩៥ (Habilité à diriger des recherches (HDR) à l’Institut National des Langues et Civilisation Orientales de Paris, 1995).

សកម្មភាពវិជ្ជាជីវៈ

       អ្នកស្រាវជ្រាវ​ នៅ មជ្ឃមណ្ឌល​ជាតិ​ស្រាវជ្រាវ​វិទ្យាសាស្រ្ត, ប៉ារីស, ពី​ ១៩៨៥ ដល់ ២០១០។ចូលនិវត្តន៍ នា ខែ មិថុនា ២០១០។

       សហការីបច្ចេកទេសនៅសារមន្ទីរមនុស្សពី​​ ឧសភា១៩៧៥ ដល់ វិច្ឆិកា១៩៨៥ (Musée de l’Homme de Paris​, mai 1975- novembre 1985)។

       អាហារូបករណ៍ ស្រាវជ្រាវរដ្ឋាភិបាលបារាំង ( វិច្ឆិកា ១៩៧១ ដល់ ធ្នូ១៩៧៤)។

       សាស្ត្រាចារ្យអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ នៅវិទ្យាល័យសន្តិភាព​កំពង់ស្ពឺ, បន្ទាប់ មកនៅ វិទ្យាល័យបឹងកក់និងឥន្រ្ទទេវី ភ្នំពេញ ពី ១៩៦៨ ដល់ ១៩៧១។

មុខងារផ្សេងៗ

       សមាជិកពេញសិទ្ធិ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

       ទីប្រឹក្សាវិទ្យាសាស្រ្ត វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យភ្នំពេញ។

       សមាជិក សង្គមអាស៊ីក្រុងប៉ារីស។

        សមាជិក សង្គមបារាំង​ ផ្នែក ភ្លេងជាតិពន្ធុវិទ្យា, សារមន្ទីរ មនុស្សក្រុងប៉ារីស។

ការបោះពុម្ពផ្សាយ

I. សៀវភៅ

1. L’oeuvre littéraire de Naṅ, auteur cambodgien de la fin du XVIIIe siècle et du début du XIXe, Microfiche n° 85 03 95, collection Archives et Documents, micro-édition de l’Institut d’Ethnologie du Museum National d’Histoire Naturelle, Paris, 1985, 347 p + 176 p.

2. Bhogakulakumār, roman khmer en vers du début du XIXe siècle, (traduction, notes et étude), Paris, Pierres d’Angkor, 1987, 312 p.
3. ភោគកុលកុមារ  (texte khmer), Edition présentée et annotée, Paris, Ed. Pierres d’Angkor, 1987, XLIX +225 p.
4. ខុងចូវចៅថុកKhun cùv et Cau Thuk : Etude, texte khmer et annotations, Paris, Ed. Pierres d’Angkor, 1988, 88 p.
5. Contes et légendes du pays khmer, bilingue, Paris, Conseil International de la langue française, 1989, 167 p.
6. Contribution à l’histoire de la littérature khmère, volume 1 : L’époque “classique” (XVe-XIXe siècles), Paris, L’Harmattan (publié avec le concours du Centre National de la Recherche Scientifique), 1991, VI + 273 p.
7. Contribution à l’histoire de la littérature khmère, volume 2 : Ecrivains et expressions littéraires du Cambodge au XXe siècle, Paris, L’Harmattan, 1993, VI+275p.
8. Un épisode du Ràmàyana khmer, Rāma endormi par les maléfices de Vaiy Ràbn, Paris, L’Harmattan, 1995, 213 p.+ 8 photos (publié avec le concours du CNRS).
9. ទិដ្ឋភាពទូទៅនានៃអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ, Aperçu général sur la littérature khmère, (en khmer), Paris, L’Harmattan (Hors coll.), 1997, 206 p.+ 8 photos. [deuxième édition, Phnom Penh, Angkor, 2003 et Editions CEDORECK, Phnom Penh, 2003]

10. អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០        ,  Anthologie de la littérature khmère du 20ème siècle, (en khmer), Phnom Penh, Ed. de La Plus Haute Tour, 2002, 665 p.

1. អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី១៩, Anthologie de la littérature khmère du 19ème siècle, (en cambodgien), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2003, 312 p.
2. សាស្ត្រារាមកេរ្តិ៍កាលវៃយរាពណ៍សណ្តំយកព្រះរាមបាន,Rāma endormi par les maléfices de Vaiy Rābn, (en cambodgien), + ឧបសម្ព័ន្ធ : « រឿងគំនូររាមកេរ្តិ៍ក្នុងថែវព្រះឧបោសថ រតនារាម វត្តព្រះកែវ »​(annexe : sous-titre en français« Notice sur les fresques des galeries de la Pagode royale de Préa Oubosoth Rottanaram Préa Kèo à Phnom Penh, signé par Samdach Veang Thiounn), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2004, 184 p.
3. កំណត់ពិធីហៅព្រលឹង, Notes sur la cérémonie de l’appel des esprits vitaux, (en cambodgien), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2004, 43 p.

14. (en collaboration avec Jacques NEPOTE), Samapheavi de Rim Kin, Ed. Angkor, 2005, 86 p. + illustrations.

5. ទាវឯក, Dāv Ek, Introduction, traduction annotée et textes khmers, Phnom Penh, Ed. Angkor, 2005, 162 p.
6. សមូហកម្មអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរឧទ្ទិសជូនសាស្ត្រាចារ្យកេងវ៉ាន់សាក់, Mélanges littéraires offerts au Professeur Keng Vannsak, (en cambodgien), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2006, 210 p.
7. Un auteur cambodgien et son oeuvre : le Bhogakulakumār du poète Naṅ (fin 18ème-début 19ème siècles), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2006, 334 p.
8. អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរសតវត្សទី២០, កវីនិពន្ធនិងកម្រងអត្ថបទ (Littérature cambodgienne du XXème siècle, Ecrivains et textes, en cambodgien), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2007, 612 p.
9. Sim le Chauffeur, une nouvelle de 1956 par Im Thok (en collaboration avec Jacques DOLIAS), Phnom Penh, Ed. Angkor, 2007, 109 p. (bilingue : français-cambodgien).
10. រស្មីកម្មអក្សរសិល្ប៍ចិនលើកម្ពុជានាសតវត្សទី១៩និងទី២០ (Le rayonnement littéraire chinois sur le Cambodge des XIXe et XXe siècle), trilingue : cambodgien-français-anglais, Phnom Penh, Ed. Angkor, 2008, 166 p.
11. ក្រមង៉ុយនិងស្នាដៃ,                Kram Ngoy et ses œuvres, bilingue, Phnom Penh, Ed. Angkor, 2008, 189 p.

22. កម្រងសិក្សាកថាវប្បធម៌ខ្មែរ, ឧទ្ទិសប្រគេន​ព្រះវិរិយបណ្ឌិតោ ប៉ាងខាត, សហការណ៍នឹងបណ្ឌិតថោង ធែល /Cultural Essays in Honour of Venerable PANG KHAT/Mélanges culturels en hommage au Vénérable PANG KHAT, Phnom Penh, Editions Angkor, 2010, 368 p.

23. កម្រងសិក្សាកថាខ្មែរ, ឧទ្ទិសប្រគេន ព្រះធម្មារាមោ ប៉ុណ្ណ-សម្ភាជ/ Khmer Studies in Honour of Venerable PONN Sompheach/Etudes khmères en hommage au Vénérable PONN Sompheach, PhnomPenh, Ed. Angkor, 2011, 518 p.

24សុត្តន្តប្រីជាឥន្ទ និង ស្នាដៃ, ភ្នំពេញ, គ្រឹះស្ថាន បោះពុម្ភ ផ្សាយអង្គរ, ២០១២, ២៦២ទំព័រ។

25. ព្រះគោព្រះកែវ, សិក្សាកថានិងអត្ថបទខ្មែរ ( Preah Ko-Preah Keo. Etude et Texte khmer, bilingue, Ed. Angkor, 340 p.) ភ្នំពេញ, គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ភផ្សាយអង្គរ, ២០១២,  ៣៤០ទំព័រ។

26. កម្រងអត្ថបទខេមរសិក្សា, ឧទ្ទិសជូនសាស្ត្រាចារ្យ ឃឹនសុខ, ឃួនសុខម្ភូ, ឡុងសៀម. គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយអង្គរ, ២០១២, ៣៨៥ ទំព័រ។

II. សៀវភៅរួម

27- en collaboration avec Jacques Népote, “L’organisation du champ de la couleur en cambodgien”, In S. Tornay (éd.), Voir et nommer les couleurs, Nanterre, Laboratoire d’ethnologie et de sociologie comparative de l’Université de Paris X, 1978 : 83-107.

28- “Le développement économique et la transformation littéraire dans le Cambodge moderne”, Mondes en développement (sous la direction de F. Perroux), n° 28: Le Cambodge, Paris, Economica, 1979 : 793-801.

29- en coll. avec Jacques Népote, “Literature and society in Modern Cambodia”, in Tham Seong Chee (ed.), Literature and Society in Southeast Asia: Sociological and Political Perspective, University Press of Singapore, 1981 : 56-81.

30- In : Hommes et Destins, t. VI Asie, Paris, Académie des Sciences d’Outre-Mer, 1985 : Notes biographiques de : – “Chuon Nath (1883-1969)” : 89-91 – “Hell Sumpha (1922-1971)” : 176 – “Heng Yan (1905-1950)”, : 193-194 – “Oknha Sutan Preichea In (1859-1924)” : 194 – “Iêu Koeus (1905-1950)” : 193-194 – “Kram Ngoy (1865-1936)” : 219-220 – “Nhok Thèm (1903-1974) : 307-308 – “Norodom Suramarit (1896-1960) : 390-391 – “Nong (+1858?) : 310-312   – “Rim Kin (1911-1959)”: 349-350 – “Sisowath Youtevong (1913-1947)”: 380-381 – “Sou Seth (1882-1963)”:385 31- en coll. avec J. Népote, “Chinese Literary Influence on Cambodia in the 19th and 20th Centuries”, in: Cl. Salmon (éd.), Literary Migrations: Traditional Chinese Fiction in Asia (17-20th centuries), Beijing, International Culture Publishing Corporation, 1987 : 321-372.

32- “La littérature cambodgienne contemporaine et la réappropriation du patrimoine culturel khmer”, Premier symposium franco-soviétique sur l’Asie du Sud-Est: La réappropriation du patrimoine culturel dans le contexte du mouvement nationaliste et de la décolonisation en Asie du Sud-Est (en russe et en français), Moscou, 1989 : 80-100.

33- en coll. avec Mak Phoeun, “Cambodia”, In Patricia Herbert and Anthony Milner (ed.), South-East Asia, Languages and Literatures: a select guide, Scotland, Kiscadale Publications, 1989 : 49-66.

34- “Khmer Literature since 1975”, In: May M. Ebihara, Carol A. Mortland and Judy Ledgerwood (Eds.), Cambodian Culture since 1975 Homeland and Exile, Ithaca and London, Cornell University Press, 1994: 27-38.

35- “Le chat dans la littérature et la culture khmères”, In Nguyên Thê Anh et Alain Forest (eds), Notes sur la culture et la religion en péninsule indochinoise (en hommage à Pierre-Bernard Lafont), Paris, L’Harmattan, 1995 : 61-75.

36- “Le voyage de l’envoyé cambodgien Son Diêp à Paris en 1900”, in: Claudine Salmon (éd.), Récits de voyage des Asiatiques: genres, mentalités, conception de l’espace, Actes du colloque EFEO-EHESS de déc. 1994, Paris, publ. EFEO, 1996 : 367-383.

37- “Postface”, in S. Thierry, Les Khmers, Paris, Editions Kailash, coll. Civilisations & sociétés, 1996: 172-174.

38-“អត្ថបទវិជ្ជា : រឿងទាវឯក” (Sciences des textes: le roman Dàv Ek), Congrès National de la Recherche socio-culturelle sur le Cambodge, Phnom Penh, Université Royale de Phnom Penh/ Institut bouddhique, 1997 : 230-235 (en khmer).

39- “La colline-des-hommes et la colline-des-femmes”, Littératures francophones d’Asie et du Pacifique, Paris, Nathan, 1997 : 28-29.

40- “Les études sur la littérature khmère en France. Bilan et perspectives”, In: Pierre L. Lamant (éd.), Bilan et perspectives des études khmères (Langue et Culture), Actes du Colloque de Phnom Penh, 29-30 novembre – 1er décembre 1995, Paris, L’Harmattan, 1997 :123-131.

41- “Un épisode du Rāmakerti, Ràma endormi par les maléfices de Vaiy Rābn”, In: Nicole Revel et Catherine Servan-Schreiber (éds), Les littératures de la voix. Les épopées, Formation doctorale d’Etudes sur l’Extrême-Orient et l’Asie Pacifique, langues, littératures et civilisations, Paris, Centre de recherche sur l’oralité de l’INALCO, 1995-1996-1997 : 42-45.

42-“អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរក្រោយឆ្នាំ១៩៩០ (La littérature khmère après 1990)”, in: Sorn Samnang (éd.), La khmérologie. Connaissance du passé et contribution au renouveau du Cambodge, Proceedings of International Conferences on Khmer Studies, vol. II, Phnom Penh, 26-30 août 1996, Phnom Penh, Université Royale de Phnom Penh, 1999 : 606-624 (en cambodgien et en français).

43- « La littérature khmère pendant la période néo-royaliste », in : Cambodge contemporain, par Alain Forest (Ed.),Paris,  Irasec-Les Indes Savantes, 2008, p. 316-329.

44- « Cambodge : recherches sur la littérature d’expression orale et écrites », in : Etudier sa propre culture. Expérience de terrain et méthodes, par Jean Guiart (éd.),  Paris, L’Harmattan, 2009,  p. 57-66.

45- en collaboration avec  Div Sean et al.,សហការនិងឌិវស៊ាន…, វចនានុក្រមខ្មែរVacanānukram khmaer, Khmer Dictionary, Phnom Penh, Ed. Angkor Thom, 2^ème édition 2010 [3^ème édition 2012], 1918 p.

46. en collaboration avec SAKOU Samoth, Hommes et histoire du Cambodge, វរជននិងប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាPhnom Penh, Ed. Angkor, 2012, 331 p. +XX pl. (notices en français sous la plume de Khing Hoc Dy: Ang Duong,, Biv Chhay Leang, Bun Chan Mol, Chhéng Phon, Chuon Nath, Chuth Khay, Chhuk Méng Mao, Douc Rasy, Hell Sumpha, Hang Thun Hak, Ho Tong Lip, Iêuv Koeus, Kéng Vann Sak, Khin Sok, Khing Hoc Dy, Kram Ngoy, Léng Ngeth, Long Seam, Nhok Thèm, Norodom Suramarit, Norodom Chantaraingsei, Nou Hach, Nou Kân, Nuon Khoeun, Preichea Ind, Ros Chantrabot, Rim Kin Sarin Chhak, Sisowath Monireth, Sisowath Youtévong, Sou Seth, Soth Polin, Som, Son Diêp, Tan Kim Huon, Trinh Hoanh, Tiv Ol, Ung Krapum Phka,Vandy Kaon,​Yan Héng).

  III. អត្ថបទសិក្សា

AA : Arts Asiatiques (Paris)ASEMI : Asie du Sud-Est et Monde Insulindien (Paris) BEFEO : Bulletin de l’Ecole française d’ Extrême-Orient (Paris) CASE : Cahiers de l’Asie du Sud-Est (Paris) CK : Culture khmère (Paris) JAMC : Journal de l’Association des Médecins Cambodgiens (Paris) JAMV : Journal de l’Association des Médecins du Vietnam (Paris) LCLF : Lettres et Cultures de langue française (Paris) MKS : Mon-Khmer Studies (Honolulu) OM : Objets et Mondes (Paris) SK : Seksa khmer (Paris)

47- “L’œuvre littéraire de Nan, auteur cambodgien de la fin du XVIIIe et du début du XIXe siècle”, ASEMI, vol. VII, n°1, 1976 : 91-99.

48- “Quelques aspects de la devinette khmère”, Anuwat, Paris, n° 6, 1977 : 18-20.

49- en collaboration avec Jacqueline Khing, “Les recommandations de Kram Ngoy”, MKS, VII, University Press of Hawaii, 1978 : 141-181 (Paris, Cedoreck, 1981, 52 p.).

50- “Légende du village Sti Pit Mas”, Anuwat, Paris, n° spécial, 1978 : 8-9 et 22. 51- “Notes sur le thème de la femme ‘marquée de signes’ dans la littérature populaire khmère”, CASE, n° 2, Publications Orientalistes de France, 1978 : 15-43.

52- “Note sur le motif du ‘cygne mécanique’ dans la littérature populaire khmère”, MKS, VIII, University Press of Hawaii, 1979 : 91-101.

53- “Quelques aspects de la beauté de la femme dans la littérature populaire khmère”, Shiroku, Kagoshima University, n° 13, 1980 : 1-20 (SK, n° 1-2, 1980 : 45-68). 54- “La biographie de Santhor Mok, poète et chroniqueur du XIXe siècle”, SK, n° 3-4, 1981 : 137-160.

55- en collaboration avec Bernard Dupaigne, “Les plus anciennes peintures datées connues au Cambodge: quatorze épisodes du Vessantara Jātaka (1877)”, AA, t. XXXVI, 1981 : 26-36 + 18 photos. 56- “Note sur le genre lpoek dans la littérature khmère”, SK, n° 6, 1983 :11-18.

57- “Activités scientifiques du Cedoreck en 1983-1984”, SK, n° 7 : 303-305. 58- “Quelques témoignages et expériences de recherches sur la littérature d’expression orale et écrite au Cambodge”, OM, t. 23, fasc. 3-4, 1983 : 111-116.

59- “La poésie cambodgienne de langue khmère et de langue française”, LCLF, VIII, n° 4, 1985 : 3-12.

60- “La légende de Bra Go Brah Kaev”, Mélanges offerts à Madame Solange Thierry, CASE, n° 29-30, 1991 (paru en 1993) : 169-191.

61- “Le développement économique et la transformation littéraire dans le Cambodge moderne”, JAMV, n° 42, 1998 : 16-17.

62- “Le silence dans le bouddhisme theravada”, JAMC, n° 4, décembre 1998 : 14-16.

63- “La présence du malais dans la langue et la littérature khmères”, JAMC, n° 5, avril 1999 : 13-16.

64- « The Cambodian Literature during the Neoroyalist Period » (en japonais), Transcultural Studies, vol. 3, Tokyo, 1999, p. 15-19.

65- en collaboration avec Jacques Népote, « Samapheavi de Rim Kin », Péninsule 43 – 2001 (2), p. 25 102. [réédité en livre, Phnom Penh, Ed. Angkor, 2005, 86 p. + 6 photos]

66- « Khmer Literature and Publications » (translated by Damien Morrison), Bayon Pearnik, Issue 70 june 2002, p. 8 et 27, Issue 71 2002, p. 8 et 27.

67- « Personaggi della Letteratura Cambogiana : Achar Sva, Ang Cand (1529-1567), Baksei Chamkrong, Indradevî, Jayavarman VII (1181-1218), Kàkî, Kétoméaléa, Khleang Moeung, Preah Ko e Preah Kèo, Preah Riem, Preah Thong, Sdach Kan (1812-1525), Son Kuy, Thmenh Chey, Tum o Ek », in Dizionario dei personaggi letterari, Torino, UTET, 2003 (en italien).

68- «ការសរសេរដោយដៃ ដែលរក្សាទុកនៅបណ្ណាល័យ វិទ្យាស្ថាន ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យភ្នំពេញមុនឆ្នាំ ១៩៧៥ , Manuscrits khmers conservés à l’Institut Bouddhique de Phnom Penh avant 1975 », Kambuja Suriyā, n° 4, oct.nov.déc., 2003, p.40-46.

69- en coll. avec Jacques Dolias, « Sim le chauffeur, une nouvelle de 1956 par Im Thok », Péninsule n° 51 – 2005 (2), p.161-193.

70- « Les romans classiques khmers et les jàtakas extra-canoniques », Péninsule n° 53 – 2006 (2), p.5-25.

71- Suzanne Karpelès and the Bouddhist Institute », Siksā Cakr  n° 8-9, 2006-2007, p. 55-59 (en khmer: p. 189-196).

72- “La présence du malais dans la langue et la literature khmères”, Bulletin de l’AEFEK 14, 2008,

12 p. (éditions électroniques).http://www.aefek.free.fr

IV- របាយការណ៍

73- Ing Kien,Phkā jhk kambujā (Fleur de lotus du Cambodge, roman en prose), Paris, 1977, 120 p., CK, n° 1, 1981 : 175-177.

74- Nou Hach, Mālā țuon citt (Méaléa Duong Chét “Guirlande du coeur”), Paris, Cedoreck, 1981, 243 p., SK, n° 6, 1983 :171-173.

75- Nuon Khoeun, țamnoer chboh dau dis khāṅ lic inducin chnàm 2000 (La marche vers l’Ouest, L’Indochine en l’an 2000), Phnom Penh, 1971, 166 p. + cartes (réimpression Paris, Cedoreck, 1983, en khmer), SK, n° 7, 1984 : 266-270.

76- “Ukñā Suttantaprija Ind, Gatilok (La marche dans le monde), t. I, Paris, Cedoreck, 1982, en khmer, 172 p. (réimpression des tomes 1 et 2 de l’édition de l’Institut Bouddhique de Phnom Penh, 13e éd., 1971).SK, n° 7, 1984 : 270-271.

77- Judith M. Jacob, The Traditional Literature of Cambodia. A Preliminary Guide, Oxford University Press, London Oriental Series, v. 40, 1996, 282 p. BEFEO 83 (1996): 416.

78- Tauch Chhuong, Stec kan jraek rājy, Sdech Kan l’usurpateur, pièce de théâtre en vers, Paris, Ed. de l’Assiociation des écrivains khmers à l’étranger, 1995, 90 p. (en khmer). BEFEO 83 (1996): 417.

79- Mme Kim Thi Ouy (dite Grand-mère Tieng), Angkar ja nar nā ? bhāg 1, 18 mina, 17 mesa, 7 makarà 1979 (Qui est l’Angkar? tome 1: 18 mars 1970, 17 avril 1975, 7 janvier 1979) Paris, 1994, 204 p. (en khmer). BEFEO 83 (1996) : 417-419.

80- Putry TOTH, An di ghan vira: nàri kruṅ thaep, Antigone de Sophocle, Québec, 1995, 81 p. BEFEO, 84 (1997) : 48.

81- KEO Bunthoeun, Krun bhnaṃ beň mun chnaṃ 1954, Krong Phnom-Penh avant 1954 (La ville de Phnom-Penh avant 1954), Québec, 1995, 151p. BEFEO, 84 (1997) : 484-485.

82- SAKOU Samoth, Vipatti nau kambujā, kùn so samrāp’ sgāl sruk khmaer (La crise au Cambodge, clef pour la compréhension du pays khmer), Paris, Editions Angkor Vat, 1997, 304p. + 8 cartes +12 photos + 8 dessins. BEFEO, 84 (1997) : 486.

 V. ការបង្រៀននិងផ្សព្វផ្សាយពត៌មាន

 -បង្រៀនអក្សរសិល្ប៍ នៅ វិទ្យាស្ថានភាសា និង អរិយធម៌បូព៌ា ពី ឆ្នាំ១៩៨៦ រហូតដល់ពេលចូលនិវត្តន៍។

–          សហការ ជាមួយ សាស្រ្តាចារ្យ Jean-Jacques FRANCKEL, Université de Paris X-Nanterre, បានជួយ ដឹកនាំ និស្សិតខ្មែរដែលបានទទួល​អាហារូបករណ៍ បារាំង មករៀន យក​សញ្ញាប័ត្រ អនុបណ្ឌិត នៅ សកលវិទ្យាល័យ​ ប៉ារីស១០ ណង់តែរ (SAM Auteur, Etude du fonctionnement de ruoc រួច en khmer contemporain en 1998 et SAMBATH Vireak, Etude du fonctionnement de kaet កើត en khmer contemporain en 1998).

–           បានចូលរួមក្នុងគណៈវិនិច្ឆ័យ សញ្ញាប័ត្រ ស្រាវជ្រាវ និង ការសិក្សាអនុវត្ត,​ Diplôme de recherche et d’études appliquées (DREA) de lao, Karine AMARINE, Contes populaires de tradition orale lao. Essai de traduction et d’analyse structurelle et thématique d’un corpus de contes. Paris, INALCO, décembre 2002, 162 p.

–          ចូលរួមសិក្ខាសាលា និង​ សន្និសិទអន្តរជាតិ ជាច្រើនដង នៅប៉ារីស (Paris), មូស្គូ (Moscou), ហមបួរ (Hambourg), កូឡាលំពួរ (KualaLumpur), បាងកក (Bangkok) ​​និង ភ្នំពេញ (Phnom Penh) ដោយ មាន បង្ហាញ សិក្សាកថា ផ្ទាល់ ជា រៀងរាល់ ការចូលរួមប្រជុំ។

V.1.សមាជិក គណ:វិនិច្ឆ័យ និក្ខេបបទថ្នាក់បណ្ឌិត:

 –          DAUPHIN Antoine, Le roman en République démocratique du Vietnam et en République socialiste du Vietnam depuis l’origine jusqu’à 1984, thèse de doctorat d’Etat ès lettres et sciences humaines sous la direction de P-B. LAFONT, Université de Paris VII, 1994, 745 p.

 –          WARAEKSIRI Apisit,  Karma, animisme et littérature classique siamoise, thèse de doctorat sous la direction de Gilles DELOUCHE, Paris, INALCO, 1995.

 –          CHAN Somnoble, Identité et variation des unités de langue. Etude d’une série d’unités lexico-grammaticales du khmer contemporain, thèse de doctorat en linguistique sous la direction de Jean-Jacques FRANCKEL, Paris, Université de Paris X-Nanterre, 2002,

312 p.

 –          Mme NHEAN Chamnan, L’éducation cambodgienne à travers le roman de Roland Meyer Saramani, danseuse khmèr : réalité cambodgienne ou vision occidentale ?, Paris, Inalco, thèse de doctorat en études orientales sous la direction de Pierre LAMANT, 7 janvier 2003, 197 p.

 –          PECH Sam Bonn, L’exil et le Royaume : Les problématiques de l’intégration des Cambodgiens dans la région parisienne (de 1975 à la fin du siècle), thèse de doctorat en anthropologie sociale sous la direction de Pierre-Richard FERAY, Université de Nice Sophia Antipolis, 11 décembre 2003, 415 p.

 –          SOMVEILLE Fabienne, L’homme dans son environnement social, économique et culturel : poésies, chansons et nouvelles engagées en Thaïlande (1970-1980), thèse de doctorat en études orientales sous la direction de Gilles DELOUCHE, INALCO, 2004, 2 vol., 550 p. +  274 p.

 –          BERNON Olivier de, Littératures et rituels des bouddhistes du Cambodge – De la philologie aux études historiques, thèse d’habilitation à diriger des recherches (HDR) sous la direction de Catherine CLEMENTIN-OJHA, Paris, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, 2004, 60 p. (synthèse présentée sur l’ensemble de ses travaux : 21 articles, 3 opuscules et un ouvrage en deux volumes).

 –          WITTAYARAT Daoruang, De l’Inde à l’Asie du Sud-Est. Contribution à l’étude des écritures d’origine indienne en Asie du Sud-Est continentale (Vietnam, Thaïlande, Cambodge) des débuts jusqu’aux environs du VIIIe siècle de l’ère chrétienne. Questions sur la filiation et la datation par la paléographie, thèse de doctorat en Etudes indiennes et Extrême-orientales sous la direction de Pierre-Sylvain FILLIOZAT, membre de l’Institut, Paris, Ecole Pratique des Hautes Etudes (section des sciences historiques et philologiques), 2008, 290 p.

 –          ANTELME Michel, Péripéties d’une langue. Conservation, évolution et adaptation au contexte de globalisation : le cas du khmer. Dossier d’Habilitation à diriger des recherches (HDR), sous la direction du Professeur Gilles DELOUCHE, Paris, Inalco, novembre 2011, 191 p.+ annexe 608 p.

 –          PETPUANG Ajchara, L’influence occidentale sur la peinture siamoise. L’exemple de la princesse Marsi (Essai, Analyse, Critique), thèse de doctorat en études orientales sous la direction de Gilles Delouche, Paris, Inalco, décembre 2013, 2 tomes (350 p. + 302 p.).

បេសកកម្មស្រាវជ្រាវ នាឆ្នាំ ២០០៥ក្នុងសារមន្ទីរជាតិ ក្រុង នៅបាងកក, រូបថតជិតសិលាចារឹកស្តុកកក់ធំ សាល បុរាណវិទ្យា។

ផ្ទះកំណើត បណ្ឌិតសភាចារ្យ ឃីងហុកឌី នៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ (រូបថត ឆ្នាំ២០០០), រចនាបទសម័យបារាំង។

 

ផ្ទះកំណើត បណ្ឌិតសភាចារ្យ ឃីងហុកឌី នៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ (រូបថតឆ្នាំ ២០១០) មានការទ្រុឌទ្រោមច្រើនជាងមុន។

 

បេសកកម្មស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជានា២០១២, ថតជាមួយសហសេវិក និង សហសេវិកា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

បេសកកម្មស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជានាឆ្នាំ២០១២, ថត ជាមួយសហការី សកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទ ភ្នំពេញ និងសាស្រ្តាចារ្យខ្មែរ នៅជប៉ុន និង នៅ សហរដ្ខអាមេរិកនាឆ្នាំ ២០១២។

ប្រវត្តិសង្ខេបនៃថ្ងៃ១ឧសភា ៖ ទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ

ដោយលោកស្រី ប៉ិច សង្វាវ៉ាន

 

ទិវាពលកម្ម ជាថ្ងៃបុណ្យរំលឹក ថ្ងៃទី«១ឧសភា​១៨៨៦»។  គឺជាទិវាដែលក្រុមសហជីពនានានៅសហ

រដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវដល់ពលករចំនួនទាំងអស់៤០ម៉ឺន ​​(៤០០ ០០០) នាក់ឲ្យចូលរួមក្នុងចលនា

បាតុកម្មមួយដើម្បីតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិ «ធ្វើការតែ៨ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ»។ អាស្រ័យមូលហេតុនេះហើយ

ទើបសហគ្រាសអាមេរិកាំងជាច្រើនចាប់ផ្តើមយកថ្ងៃទី១ខែឧសភាជាថ្ងៃខែឆ្នាំដែលពលករធ្វើការតែ

៨ម៉ោង។ ចាប់តាំងពេលនោះមក ថ្ងៃទី១ឧសភាក៏បានក្លាយទៅជាទិវាអន្តរជាតិនៃការទាមទាររបស់

បណ្តាកម្មករ ហើយការដង្ហែរក្បួនកម្មករក៏បានកើតមានឡើង ក្នុងថ្ងៃនោះដែរ។

នៅប្រទេសបារាំង ទិវាការងារ៨ម៉ោងក្នុង១ថ្ងៃ ទើបតែត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅ ឆ្នាំ១៩១៩   ក៏ប៉ុន្តែ

រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ថ្ងៃ១ឧសភានៅតែជាថ្ងៃទាមទាររបស់អ្នកធ្វើការ ឬ អ្នកស៊ីឈ្នួលយកប្រាក់

ខែជារៀងដរាប។   ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៤១មក     ប្រទេសបារាំងបានទុក ថ្ងៃ១ ឧសភា ជាថ្ងៃឈប់សម្រាក​

ហើយចាប់ពី ឆ្នាំ១៩៤៧  ការឈប់សម្រាកមិនធ្វើការនៅថ្ងៃ១ឧសភាក៏បានទទួលប្រាក់ដូចជាថ្ងៃធ្វើ

ការធម្មតាដែរ។​ លើកលែងតែមុខរបរខ្លះដែលតម្រូវឲ្យធ្វើការចាំបាច់ខានមិនបានជាអាទិ៍  មន្ទីរពេទ្យ

សណ្ឋាគារ  វិទ្យុ និង ទូរទស្សន៍ជាដើម បុគ្គលិកមិនអាចឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃ១ឧសភាទេ។  ជាទូទៅ

បុគ្គលិកដែលប្រកបរបរទាំងនេះ បានទទួលប្រាក់ឈ្នួលជាទ្វេក្នុងថ្ងៃនោះ ឬ ពុំនោះទេ គេបានទទួល

សិទ្ធិវិស្សមកាលដែលមានរយៈពេលលើសពីធម្មតាបន្តិចទៅតាមសហគ្រាសនីមួយៗ។  ចំពោះ អ្នក

ដែលចង់ធ្វើការថែមទៀតនៅថ្ងៃ ១ ឧសភា គេអាចទទួលបាននូវការអនុគ្រោះអត់ឱនដែលធ្វើឡើង

សម្រាប់ឯកជន ឬសម្រាប់អង្គការផ្សេងៗឲ្យលក់ផ្កា «MUGHET»ដែល

ខ្មែរយើងអាចហៅថា«បុប្ផាសុភមង្គល»  ដោយសេរីនៅថ្ងៃ១ឧសភាមិន

បាច់មានបែបបទណាមួយ និងគ្មានបង់ពន្ធអាករជូនរដ្ឋហើយក៏គ្មានតម្លៃ

ដែលរដ្ឋកម្រិតដែរ ៕